Συγγραφέας: | Αντωνίου, Δαυίδ |
Τίτλος: | Τα προγράμματα της Μέσης Εκπαίδευσης (1833-1929), τ. Β΄ |
Τίτλος σειράς: | Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας |
Αριθμός σειράς: | 17 |
Τόπος έκδοσης: | Αθήνα |
Εκδότης: | Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς |
Έτος έκδοσης: | 1988 |
Σελίδες: | 960 |
Αριθμός τόμων: | 2ος από 3 τόμους |
Γλώσσα: | Ελληνικά |
Θέμα: | Εκπαίδευση-Δευτεροβάθμια |
Νομοθεσία | |
Παιδεία-Εκπαίδευση | |
Τοπική κάλυψη: | Ελλάδα |
Χρονική κάλυψη: | 1833-1929 |
Περίληψη: | Στο τρίτομο αυτό βιβλίο, που καλύπτει την περίοδο 1833-1929, ο συγγραφέας έχει συγκεντρώσει τους ιδρυτικούς νόμους των διαφόρων τύπων σχολείων, δημόσιων η αναγνωρισμένων, του εκάστοτε ελεύθερου ελλαδικού χώρου (χωρίς τις κατά καιρούς τροποποιήσεις τους, εκτός από ορισμένες αναγκαίες εξαιρέσεις), τα προγράμματα διδασκαλίας που ίσχυσαν σε όλη αυτήν την περίοδο και εγκυκλίους που έχουν σχέση με τη διδασκαλία μαθημάτων. Η όλη εργασία είναι διαρθρωμένη ως εξής: Προηγείται μία εισαγωγή που αναφέρεται στην οργάνωση και δομή της Μέσης Εκπαίδευσης κατά την περίοδο 1833-1929 και ακολουθεί το κύριο σώμα της εργασίας, χωρισμένο σε δύο μέρη: Στο πρώτο –που επιγράφεται «Τα Κείμενα»– παρατίθεται αριθμημένο το υλικό κατά κεφάλαια, ανάλογα με τον τύπο του σχολείου και σε χρονολογική σειρά. Το δεύτερο –με τίτλο «Η Ανάγνωση», χωρισμένο στα ίδια, όπως το πρώτο, κεφάλαια– περιλαμβάνει αναλυτικούς και συγκριτικούς πίνακες των ωρολογίων προγραμμάτων και μια σύντομη Επισκόπηση των Κειμένων και των Πινάκων. Τέλος, παρατίθεται απόλυτος χρονολογικός πίνακας όλων των Κειμένων, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα να παρακολουθείται συστηματικά η διαμόρφωση και εξέλιξη των σχολείων της Μέσης Εκπαίδευσης. |
Άδεια χρήσης: | Αυτό το ψηφιοποιημένο βιβλίο του ΙΑΕΝ σε όλες του τις μορφές (PDF, GIF, HTML) χορηγείται με άδεια Creative Commons Attribution - NonCommercial (Αναφορά προέλευσης - Μη εμπορική χρήση) Greece 3.0 |
Το Βιβλίο σε PDF: | Κατέβασμα αρχείου 26.12 Mb |

4
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟΥ
(Β. Διάταγμα / 20 Μαρτίου 1856)
Κυβέρνηση Δ. Βούλγαρη Υπουργός Χ. Χριστόπουλος
ΔΙΑΤΑΓΜΑ Περί εσωτερικής τάξεως του Διδασκαλείου
ΟΘΩΝ
ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ
ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Έχοντες υπ' όψιν το άρθρο 69 του περί δημοτικών σχολείων νόμου της 6 (18) Φεβρουαρίου 1834, επιτρέπομεν εις τον Ημέτερον επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας εκπαιδεύσεως Υπουργόν να ρυθμίση διά προσωρινού κανονισμού τα περί εσωτερικής τάξεως του Διδασκαλείου.
Εις τον Ημέτερον επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Υπουργόν ανατιθέμεθα την εκτέλεσιν του παρόντος Διατάγματος,
Εν Αθήναις, την 20 Μαρτίου 1856.
ΟΘΩΝ X. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Αναδημοσιεύεται από την ΕτΚ, αρ. 18/25 Μαΐου 1856.

5
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟΥ
(25 Μαρτίου 1856)
Κυβέρνηση Δ. Βούλγαρη Υπουργός Χ. Χριστόπουλος
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ Β. ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟΥ.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΝ.
Έχοντες υπ' όψιν το αρθρ. 69 του περί Δημοτικών Σχολείων Νόμου της 6 [18] Φεβρουαρίου 1834,
Το από 13 [25] Απριλίου του αυτού έτους Β. Διάταγμα, δι' ου εγκρίνονται αι περί των εν τω Δημοδιδασκαλείω εξετάσεων οδηγίαι του υπουργείου τούτου,
Το από 20 τρέχοντος μηνός και έτους B. Διάταγμα, δι' ου επιτρέπεται ημίν να ρυθμίσωμεν διά κανονισμού τα περί εσωτερικής τάξεως του Δημοδιδασκαλείου,
Διαττάτομεν τα εξής.
ΚΕΦ. A'. Γενικοί ορισμοί.
1. - Εν τω Δημοδιδασκαλείω παραδίδονται όσα μαθήματα απαιτεί ο περί δημοδιδασκαλίας νόμος (άρθρ. 1-9) να γνωρίζωσιν οι δημοδιδάσκαλοι.
2. - Οι του Δημοδιδασκαλείου καθηγηταί οφείλουσι να έρχωνται ακριβώς την ωρισμένην ώραν της παραδόσεως· να προαναγγέλλωσι δε εγκαίρως την δι' ασθένειαν η άλλον εύλογον κώλυμα απουσίαν των,
3. - Όφείλουσι να σημειώσι καθ' ημέραν επί των μαθητολογίων της κλάσεως των τας από των ακροάσεων απουσίας των μαθητών, να παρατηρώσι την απροσεξίαν αυτών και την αμέλειαν, ως και τα λοιπά σφάλματα, αφιλοπροσώπως, προς όλους επίσης προσφερόμενοι. Εκ των μερικών των καθηγητών
Αναδημοσιεύεται από την ΕτΚ, αρ. 18/25 Μαΐου 1856.

και διδασκάλων σημειώσεων, παραδιδομένων εις το Επιτηρητήν καθ' εβδομάδα, σχηματίζει ούτος τας μηνιαίας αυτού σημειώσεις, τας οποίας εγγράφει, εν τω επί τούτω βιβλίω αυτού.
4. - Τα σημεία, δι' ων χαρακτηρίζεται εκάστη των ελλείψεων των μαθητών, είναι αυτά ταύτα, δι' ων σημειούνται και οι βαθμοί της ικανότητος των, δηλαδή 1, 2 και 3, προστιθεμένων εις έκαστον των αριθμητικών τούτων χαρακτήρων και κλασματικών άλλων αριθμών προς ένδειξιν του μείζονος η ελάσσονος βάρους της ελλείψεως· θέλουσι δε λαμβάνεσθαι υπ' όψιν κατά τας εξετάσεις εκάστου και εκπίπτεσθαι, από τα των βαθμών σημεία της τάξεως, ώστε να δίδηται το δίπλωμα μικρότερου βαθμού' εξ εναντίας η επιμέλεια, η ευταξία, και η λοιπή καλή διαγωγή, παρομοίως σημειούμενα, θέλουσι, προσλογιζόμενα κατά τας εξετάσεις, αυξάνουν τον βαθμόν της τάξεως του δημοδιδασκάλου.
5. - Οι εις το Δημοδιδασκαλείον γενόμενοι δεκτοί, υπότροφοί τε και μη, πρέπει να έχωσι τα προς ενδυμασίαν και ύπνον αναγκαία ιμάτια, ακριβώς σεσημειωμένα εν ιδιαιτέρω καταλόγω.
6. - Όλοι ανεξαιρέτως οι μαθηταί, και αυτοί οι έξωθεν φοιτώντες, ακροώνται των παραδιδομένων μαθημάτων, όσα είναι ωρισμένα εις την τάξιν της κλάσεως, εις ην έκαστος αυτών είναι κατατεταγμένος, καθώς και των κατά Κυριακήν και τας εορτασίμους ημέρας γινομένων εν τω ακροατηρίω αναγνώσεων εκ τε των ιερών Γραφών και των περί ηθικής ανατροφής και των καθηκόντων των δημοδιδασκάλων περιεχομένων εν τω Οδηγώ και τω Παιδαγωγώ. Εις ουδένα δε επιτρέπεται να λείψη της παραδόσεως, ειμή δι' ασθένειαν, ην οφείλει αμέσως να γνωστοποίηση εις τον Επιτηρητήν. - Προς τον διδάσκαλον ερχόμενον και αναχωρούντα της παραδόσεως απονέμουσι πάντες το οφειλόμενον σέβας υπανιστάμενοι.
7. -- Οι μαθηταί λαμβάνουσι παρά του καταστήματος τα αναγκαία εις την σπουδήν αυτών βιβλία, επί αποδείξει και υποχρεώσει να τα πληρόνωσιν εξ ίδιων των, εάν δεν δυνηθώσιν εν καιρώ να αποδώσωσιν αυτά, οποία τα έλαβον, η εάν τα απώλεσαν.
8. - Τα γραφεία, όσα τοις δοθώσιν εις χρήσιν, εάν (παρεκτός της από του χρόνου και της τακτικής χρήσεως βλάβης) φθαρώσιν υπ' αυτών, διορθούνται η αναπληρούνται, καθώς και πάσα άλλη ζημία, γενομένη εις το υλικόν του Δημοδιδασκαλείου, διά δαπάνης του ποιήσαντος την ζημίαν.
ΚΕΦ. Β'.
Καθήκοντα των μαθητών.
9. - Απαγορεύεται τοις εν τω Δημοδιδασκαλείω διαιτωμένοις μαθηταίς να έχωσιν επάνω των η και εις τα κιβώτια των χρήματα, ειμή μόνα τ' απαιτούμενα διά τα εβδομαδιαία αυτών έξοδα· το δε περιπλέον οφείλουσιν, άμα εισέλθωσιν

εις το κατάστημα, η και μετά ταύτα ό,τι λάβωσι, να το παρακαταθέτωσιν εις συγγενή η φίλον, τοιούτου δε μη υπάρχοντος, να το παραδίδωσιν εις τον Επιτηρητήν, και παρ' αυτού να λαμβάνωσι κατά Κυριακήν μόνα τα διά την εβδομάδα απαιτούμενα. Επί τούτω κρατεί ο Επιτηρητής βιβλίον, όπου εις ιδιαίτερον φύλλον σημειοί έκαστος των μαθητών ιδιοχείρως, όσα έδωκε και οπόσα εκάστοτε λαμβάνει. Απαγορεύεται δε παν συνάλλαγμα και πάσα χρηματική ληψοδοσία μεταξύ των μαθητών, άνευ της του Επιτηρητού αδείας.
10. - Οφείλουσιν είναι κόσμιοι και καθάριοι το σώμα και τα περί το σώμα, δηλαδή την ένδυμασίαν, την στρωμνήν κτλ., χρηστοήθεις, εύτακτοι, ευπειθείς, φιλήσυχοι και επιμελείς εις τα αυτών μαθήματα· προ πάντων, εκκλησιάζεσθαι ανελλιπώς, κατά τα περί τούτου εν τω παρόντι κανονισμός ωρισμένα, προσφέρεσθαι προς αλλήλους μετά κοσμιότητος και αιδούς, και συμβοηθείν αλλήλοις και εις τας ανάγκας και εις τας μελέτας των, μετά αδελφικής αγάπης και ειλικρινείας, αποφεύγοντες τους Θορύβους και τας έριδας, και προσέχοντες μη παρεμποδίζωσι τους άλλους από τας μελέτας των.
Υποχρεούνται επίσης ν' αποδίδωσι πανταχού εις τας καθεστώσας αρχάς το οφειλόμενον σέβας.
11. - Λοιδορίαι, ύβρεις, χλευασμοί, αισχραί και βάρβαροι λέξεις, και εν γένει πάσα απρεπής έκφρασις, και πολύ μάλλον βιαιοπραγίαι.προς αλλήλους και απείθεια προς τους ανωτέρους απαγορεύονται αυστηρώς, γενόμεναι δε τιμωρούνται κατά τας περί παραβάσεων του παρόντος κανονισμού διατάξεις, - Αι δε συνδιαλέξεις, αι συζητήσεις, αι σπουδαιολογίαι, οι αστεϊσμοί ενίοτε, πρέπει να γίνωνται .διά τρόπου πρέποντος πεδαιδευμένοις και εξευγενισμένοις, ουχί χλευαστικώς η αποτόμως, και προ πάντων άνευ κραυγών και θορύβου.
12. - Οι υπότροφοι κατοικούσιν υποχρεωτικώς εντός του Δημοδιδασκαλείου. Κατατάσσονται δε, ως προς την σπουδήν μεν αυτών, εις κλάσεις, ως προς την οικιακήν δε οίκονομίαν, εις κοιτώνας, καταχωριζόμενοι εν αυτοίς αναλόγως της χωρητικότητος και κατά τον αύξοντα αριθμόν του μαθητολογίου, λαμβανομένων υπό του επιτηρητού υπ' όψιν και των ιδιαιτέρων εκάστου αυτών περιστάσεων, των πατρίδων, φέρ' ειπείν, της ηλικίας, η του ηθικού χαρακτήρος και των προς αλλήλους συμπαθειών η αντιπαθειών και όσα τοιαύτα. Έκαστος κοιτών σημειούται υπεράνωθεν της θύρας διά τοιχοκολλήτου χαρτιού, φέροντος στοιχείον τι. του αλφαβήτου. Εκάστη δε των εν τω κοιτώνι κλινών δι' αριθμού σεσημειωμένου· επομένως έκαστος των ενοικούντων είναι γνωστός διά του αριθμού του κοιτώνος και της κλίνης του.
13. - Οι ασθενούντες μεταφέρονται εις κοιτώνα χωριστόν, χρησιμεύοντα εις νοσοκομείον, τιθέμενοι υπό την θεραπείαν του ιατρού εκάστη δε κλίνη. του νοσοκομείου είναι ωσαύτως ηριθμημένη, Δεν επιτρέπεται εις τους μαθητάς να ενδιατρίβωσιν εν τοις κοιτώσιν, ειμή μόνον κατά τας ωρισμένας της αναπαύσεως και του ύπνου ώρας.

14. - Αι μελέται γίνονται κοινώς, καθώς και αι παραδόσεις των μαθημάτων, εις τα δωμάτια τα χρησιμεύοντα προς τούτο και κάτα τας ωρισμένας εν τω προγράμματι ώρας.
15. - Μεταξύ των εν τω Δημοδιδασκαλείω μαθητών υπάρχει εντελής ισότης, ουδείς δε εξαιρείται των κοινών υποχρεώσεων, και πάντες οι εν τω αυτώ κοιτώνι Θεωρούνται υπεύθυνοι της εν αυτώ καθαριότητος, και οφείλουσιν απροφασίστως να καθαρίζωσιν αυτόν κατά σειράν και καθ' εκάστην· έκαστος δε των εν τω κοιτώνι οφείλει να φυλάττη την ιδίαν αυτού κλίνην, όσον ένεστι καθαριωτέραν, ανακινών και εκκορίζων αυτήν, ει δυνατόν, τρις, απροφασίστως δε άπαξ της εβδομάδος, και ιδίως κατά Σάββατον.
16. - Η θύρα του Δημοδιδασκαλείου ανοίγεται το μεν πρωΐ, από της 7ης άχρι της 8ης τον χειμώνα και το θέρος την δε μεσημβρίαν από της 12ης άχρι της 1ης μ.μ., και την εσπέραν από της 5ης αχρι της 7ης μ,μ. τον χειμώνα, και από της 6ης άχρι της 8ης μ.μ. το θέρος· καθ' όλας δε τας λοιπάς ώρας μένει κεκλεισμένη υπό την επαγρύπνησιν του θυρωρού.
17. - Ουδείς των υποτρόφων, ως και των ενοικούντων μεν, μη όντων δε υποτρόφων, εξέρχεται του καταστήματος, ειμή κατά τας ωρισμένας ώρας, ούτε δύναται να μένη την ήμέραν, και πολύ ολιγώτερον την νύκτα, εκτός του καταστήματος, άνευ γραπτής αδείας του Επιτηρητού, ήτις σημειούται εν τω ημερολογίω. Μόνον εις τας δημοσίους εορτάς εξέρχονται μεν όλοι, -η οι βουλόμενοι, δι' αδείας του Επιτηρητού προς θεωρίαν των δημοσίων πομπών και τελετών, επιστρέφουσι δε πάλιν εις την ωρισμένην ώραν, ίνα καταγίνωνται εις τας μελέτας των, χωρίς να διανοηθή τις, ότι, επειδή είναι δημόσιος εορτή, έχει την άδειαν να παραμελή των αυτού καθηκόντων και θορυβή. Επομένως εις ουδένα συγχωρείται ν' αποκοιτή επ' ουδενί λόγω' προς τούτο εμπορεί να. γένη εξαίρεσις μόνον, εάν ο πατήρ η ο επίτροπος του υποτρόφου παρουσιασθείς ζητήση άδειαν, ήτις δίδεται παρά του Επιτηρητού υπό τους εξής όρους και τύπους.
α'.) Υπάρχουσιν εν τω γραφείω του Επιτηρητού δελτία ομοιάριθμα των κοιτώνων και των εν τω κοιτώνι κλινών" επομένως έκαστος, εξερχόμενος μεν, λαμβάνει παρά του Επιτηρητού το δελτίον της θέσεως του, επιστρέφων δε το αποδίδει, εις αυτόν.
β'.) Όστις, δι' ασθένειαν η άλλην κατεπείγουσαν ανάγκην οικιακήν αποδεδειγμένην, έχει χρείαν ν' αποδημήση, ημπορεί, ζητών δι' αναφοράς του να λάβη παρά του Διευθυντού γραπτήν άδειαν απουσίας επί ωρισμένη προθεσμία εντός της οποίας οφείλει να επιστρέψη η, αν αδυνατή να επιστρέψη δι' ευλογοφανές εμπόδιον, ν' αναφέρη εγκαίρως τας αιτίας δι' αναφοράς του, επικυρωμένης παρά της επιτόπιου αρχής, ζητών παράτασιν αδείας άλλως υπόκειται εις αποστέρησιν του υποτροφικού μισθού του, αναλόγως της υπερημερίας της απουσίας του· εάν δε παρέλθωσι τριάκοντα ημέραι από της λήξεως της προθεσμίας

και δεν επανέλθη, υπόκειται περιπλέον και εις καταδίωξιν προς απόδοσιν των διδάκτρων και του μισθού, κατά τον περί εξετάσεων και παραδοχής των υποτρόφων κανονισμόν.
ΚΕΦ. Γ'. Περί εσωτερικής ευταξίας.
τμήμα 1ον
Περί των επιτηρούντων αυτήν
18. - Την εσωτερικήν ευταξίαν και ησυχίαν των μαθητών επιτηρούσι α'.) Ο Επιτηρητής, διοριζόμενος παρά του Υπουργού, μεταξύ των ενοικούντων εν τω καταστήματι διδασκάλων·
β'.) Οι επιστάται, τέσσαρες εκ των φρονιμωτέρων, ευτακτοτέρων η και ευμαθεστέρων μαθητών, αριστίνδην παρά του Επιτηρητού διοριζόμενοι·
γ'.) Οι βοηθοί αυτών, άλλοι τέσσαρες, οίτινες και αναπληρούσιν απόντας τους πρώτους.
Τμήμα 2ον
Περί των καθηκόντων του Επιτηρητού
19. - Ο Επιτηρητής επιβλέπει την εσωτερικήν ευταξίαν και την διαγωγήν των μαθητών, διατάττων και διευθύνων τους επιστάτας, έπιβάλλων πέιθαρχικάς ποινάς, αφ' ου προηγουμένως αναφέρη εις τον Διευθυντήν περί τούτου, προς το οποίον οφείλει ν' αναγγέλλη αμέσως και παν ό,τι δήποτε έκτακτον συμβαίνον' φροντίζει, ώστε τας κυριακάς και τας εορτάς οι μαθηταί να εκκλησιάζωνται ανελλιπώς, οδηγών αυτούς ο ίδιος η διά τίνος των επιστατών εις την εκκλησίαν έφορά την διατήρησιν του εν τω Δημοδιδασκαλείω υλικού, της βιβλιοθήκης, των προς χρήσιν των μαθητών βιβλίων κτλ.
Επί τούτω
α'.) Κρατεί ονοματολόγιον των μαθητών; όπου καθ' εβδομάδα σημειοί τας περί εκάστου αυτών παρατηρήσεις των διδασκάλων, κατά τα προεκτεθέντα·
β'.) Παρατηρεί εάν έκαστος των μαθητών μελετά εν τάξει τα διδασκόμενα μαθήματα κατά τον σεσημειωμένον κατάλογον'
γ'.) Σημειοί τους έκπληρούντας καλώς η μη τα χρέη των επιστάτας·
δ'.) Δίδει αδείας εξόδου εις τους μαθητάς παρά τας ωρισμένας ώρας·
ε'.) Ερευνά τας γινομένας ζημίας και φθοράς του υλικού, και κρατεί την αναγκαίαν δαπάνην προς επανόρθωσιν της ζημίας από των μισθών των αιτίων αυτής·
στ'.) Φροντίζει, ίνα έκαστος των υποτρόφων μαθητών υπογραφή ιδιοχείρως τον κατάλογον της μισθοδοσίας του, τον οποίον επικυρών παραδίδει εις τον Διευθυντήν.

Τμήμα 3ον Περί των καθηκόντων των επιστατών.
20.- Οι επιστάται επιμελούνται κυρίως της διατηρήσεως του υλικού, της καθαριότητος των κοιτώνων και των ακροατηρίων και της εν τάξει τοποθετήσεως των πραγμάτων, σημειούντες επί ιδία αυτών ευθύνη τους φθείροντας τι του υλικού, ίνα καταμηνύσωσιν αυτούς προς τον Επιτηρητήν. Έτι δε σημειούσι τους ατακτούντας και παραβαίνοντας τα χρέη των μαθητάς, διαστέλλοντες τους πρωταιτίους των συνενόχων· σημειούσι την παρουσίαν η την απουσίαν των μαθητών εις τας μελέτας και παραδόσεις και εις τους κοιτώνας, καθώς και τας παρά την ωρισμένην ώραν εξόδους, πληροφορουμενοι περί αυτών και παρά του θυρωρού· φροντίζουσι περί διατηρήσεως της ησυχίας και ευταξίας εν καιρώ των τε παραδόσεων και της αναπαύσεως, κατά τας περί τούτων ιδιαιτέρας διατάξεις' έπαγρυπνουσι τους εν τω νοσοκομείω θεραπευομένους και τον προς θεραπείαν αυτών διωρισμένον υπηρέτην βεβαιούνται, αν τα καθ' εκάσητην ώραν διατεταγμένα εκτελώνται εντός του καταστήματος, εάν μετά το απόδειπνον ήναι παρόντες όλοι οι μαθηταί, ότε και απέρχονται εις τους κοιτώνας των, και εάν οι βοηθοί εκτελώσιν ακριβώς τα ίδια αυτών χρέή. Επί τούτω, παρεκτός του εβδομαδιαίου μαθητολογίου, κρατούσι και ιδιαίτερον ημερολόγιον, όπου σημειούσιν άπαντα τα διατρέχοντα. Αμφότερα τα βιβλία ταύτα παρουσιάζουσι εις το τέλος εκάστης εβδομάδος εις τον Επιτηρητήν.
21. - Οι επιστάται οφείλουσι προς τούτοις να εγείρωνται την ωρισμένην πρωινήν ώραν, ως και οι βοηθοί αυτών, ίνα εν ησυχία εξυπνίζωσι τους κοιμωμένους, πρώτον διά κωδωνοκρουσίας, έπειτα δε και ονομαστί.
Περί πάντων των εν τοις ανωτέρω άρθρ. (20-21) διαλαμβανομένων αναφέρονται εις τον Επιτηρητήν και ακούουσι τας διαταγάς του,
22. - Απαγορεύεται αυτοίς και τοις βοηθοίς αυτών, επί ποινή διπλασία των άλλων, πασά αισχρά και υβριστική λέξις' επ' ουδεμία δε περιστάσει επιτρέπεται αυτοίς ίνα επιβάλωσι χείρα κατά τίνος των μαθητών, αρκούμενοι μόνον ν' ανακαλώσιν ευπρεπώς εις τα καθήκοντα των τους αμαρτάνοντας, η να σημειώσι και καταγγέλλωσιν εις τον Επιτηρητήν τους απειθούντας και αδιόρθωτους.
Τμήμα 4ον
Περί των καθηκόντων του θυρωρού η επιστάτου,
23. - Ο θυρωρός, α',) είναι υπεύθυνος διά τας παρά τας ωρισμένας ώρας η άνευ ρητής η γραπτής αδείας εξόδους των μαθητών
β'.) Κρατεί επομένως την κλείδα της αυλείου θύρας, και δεν ανοίγει παρά την ωρισμένην ώραν, ειμή αφ'ου ίδη τις ο κρούων, και, εν αμφιβολία, λάβη τας περί τούτου διαταγάς του Επιτηρητού.

γ'.) Εις αυτόν είναι ανατεθειμένη η καθαριότης της αυλής, των προδόμων και των ακροατηρίων, καθώς και των αποπάτων,
ΚΕΦ. Δ'.
Περί συστάσεως Συμβουλίου και των καθηκότων αυτού.
24. - Προς εκδίκασιν των παραβάσεων του παρόντος κανονισμού, καθώς και προς συζήτησιν των αφορώντων την εσωτερικήν του καταστήματος διακόσμησιν, η την τάξιν και τα είδη των μαθημάτων, τα προς διδασκαλίαν παραδεκτά βιβλία και την βαθμοθέτησιν των εξεταζομένων μαθητών η δημοδιδασκάλων, υπάρχει Συμβούλιον, συγκείμενον εκ του Διευθυντού, ως προέδρου, και των Καθηγητών και Διδασκάλων του καταστήματος, και λογιζόμενον πλήρες, οπόταν ώσι παρόντες, εκτός του Διευθυντού, εις Καθηγητής και δύο Διδάσκαλοι. Του συμβουλίου γραμματεύει ο νεώτερος των Διδασκάλων.
Κατά συναίνεσιν και ρητήν άδειαν του Διευθυντού αναπληροί αυτόν απόντα ο αρχαιότερος των Καθηγητών άνευ δε τούτου αι αποφάσεις του Συμβουλίου εισίν άκυροι.
25. - Εις τας αποφάσεις του Συμβουλίου ισχύει η πλειονοψηφία· εν περιπτώσει δε διχοψηφίας, ο πρόεδρος έχει την νικώσαν. Αι αποφάσεις δε του Συμβουλίου εισίν ανέκκλητοι.
26. - Το Συμβούλιον συνέρχεται τακτικώς μεν το Σάββατον εκάστης εβδομάδος, κατά την 1 ώραν μ.μ. εκτάκτως δε οσάκις συγκαλεσθή υπό του προέδρου.
ΚΕΦ. Ε'. Περί πειθαρχικών μέτρων εν γένει.
Τμήμα 1.
27. - Τα κατά των παραβάσεων του παρόντος κανονισμού λαμβανόμενα μέτρα εισί πειθαρχικά και σωφρονιστικά.
Και πειθαρχικά μεν είσί,
α'.) Η δι' αριθμού σημείωσις αναλόγως του αμαρτήματος·
β'.) Η κώλυσις της εκ του Δημοδιδασκαλείου εξόδου, καθ' ώρας και περιστάσεις ο παρών κανονισμός επιτρέπει τούτο.
Σωφρονιστικαί δε,
α'.) Ξηροφαγία επί μίαν ημέραν και εκφώνησις του ονόματος του αμαρτήσαντος εν επηκόω των μαθητών και επί παρουσία του συλλόγου των Καθηγητών και Διδασκάλων
β'.) Η εφάπαξ αποστέρησις του δείπνου η του γεύματος·
γ'.) Η καταναγκαστική εργασία, συνισταμένη εις την εφάπαξ κάθαρσιν της αυλής του Δημοδιδασκαλείου.

δ'.) Η προσωρινή κράτησις, μη υπερβαίνουσα τας δώδεκα ώρας.
28. - Εκτός των ανωτέρω οι μαθηταί κολάζονται και διά της από του καταστήματος αποβολής, καθ' ας περιστάσεις και καθ' ους όρους διαλαμβάνει ο παρών κανονισμός.
Η περί αποβολής οριστική απόφασις δηλοποιείται τω κολαζομένω και στηλογραφείται εν τη αιθούση των παραδόσεων επί μελανής σανίδος.
29. - Τα μεν πειθαρχικά μέτρα εφαρμόζονται, υπό του Επιτηρητού κατά τα διατεταγμένα' τα δε σωφρονιστικά κατ' απόφασιν του Συμβουλίου· διά δε την εκ του Δημοδιδασκαλείου απέλασιν απαιτείται η έγκρισις του Υπουργείου, εκτελούνται δε όλα ταύτα επιμέλεια του Επιτηρητού κατά τας εφεξής διατάξεις.
α'.) Όστις δεν έλθη εις την πρωινήν προσευχήν, η έλθη ανένδυτος η άνιπτος, σημειούται ως αμελής.
β'.) Όστις υπό του επιστάτου σημειωθή δύω ημέρας κατά συνέχειαν ως ρυπαρός λαμβάνει τον αριθμόν 1 μετά η άνευ κλάσματος, κατά τας ιδιαιτέρας επιβαρυντικάς περιστάσεις. Όστις δε σημειωθή υπό του Επιτηρητού τοιούτος, ει μεν άπαξ, λαμβάνει, τον αριθμόν 2 μετά η άνευ κλάσματος1 ει δε δις, κρατείται επί δώδεκα ώρας.
γ'.) Όστις υβρίση τον άλλον, η τον είπη ψεύστην έμπροσθεν του Διδασκάλου η και παρόντων άλλων, σημειούται ως υβριστής.
δ'.) Όστις συκοφαντήση τον άλλον, διϊσχυριζόμενος να τον απόδειξη μη παρόντα εις την πρόσκλησιν των ονομάτων, η ως ειπόντα λόγους ,κατά τινος πειρακτικούς, σημειούται ως φλύαρος και συκοφάντης.
ε'.) Όστις ήθελεν επιπλήξη τον άλλον, ως αμελήσαντα η μη γνωρίζοντα τα χρέη του, σημειούται ως λοίδορος· εκτός μόνον, όταν ο μεν συμβουλεύη αδελφικώς, ο δε δέχεται τους λόγους ως συμβουλάς, και τότε πρέπει όμως να γίνηται τούτο διά τρόπου κοσμίου και χωρίς ταραχής και θορύβου.
ζ'.) Όστις αποδειχθή αστειευόμενος προς άλλους διά τρόπου ειρωνικού και επαχθούς, ο τοιούτος, μετά πρώτην και δευτέραν νουθεσίαν, σημειούται ως απειθής και υποβάλλεται εις σωφρονιστικήν ποινήν.
η'.) Όστις γένη αίτιος σκανδάλου η συγχύσεως, εις οιανδήποτε περίστασιν, μάλιστα δε εν καιρώ μελέτης, τιμωρείται σωφρονιστικώς.
Θ'.) Οι αφ' εαυτών εκδικούμενοι τιμωρούνται, οι μεν διά λόγων, πειθαρχικώς, οι δε δι' έργων, σωφρονιστικώς,
ι',) Ο εγκαλέσας τινά των συμμαθητών του, ως αδικηθείς οπωσδήποτε υπ' αυτού, η καταγγείλας αυτόν επί παραβάσει καθήκοντος, εάν δεν απόδειξη την κατηγορίαν, τιμωρείται σωφρονιστικώς ως συγκοφάντης.
κ'.) Όστις προφέρη προς ένα η και πλείονας λέξεις η λόγους υβριστικούς και βαρβάρους, αναφερομένους εις το γένος η την πατρίδα των, καθώς και όστις χλευάση, η διά χειρονομιών περιυβρίση τον άλλον τιμωρείται πειθαρχικώς· εν

δε υποτροπή, καθώς και εάν εκ των τοιούτων λόγων προκύψωσι και άλλαι αταξίαι, σωφρονιστικός.
λ'.) Όστις ερεθίση τινά εναντίον αλλού δι' οποιανδήποτε αιτίαν, ο τοιούτος ως σκανδαλοποιός τιμωρείται σωφρονιστικώς.
μ'.) Όστις παρασύρη ένα η και πλείονας προς σύστασιν συνωμοσίας εναντίον ενός η και πλειόνων, επί σκοπώ ίνα καταφρονώσιν αυτούς και φέρωνται προς αυτούς εχθροπαθώς και να ζητώσιν εκ προμελέτης να τους βλάπτωσι, τιμωρείται σωφρονιστικώς· εάν δε καταστή ένοχος της πράξεως ταύτης καθ' υποτροπήν και μετ' επιβαρυντικών περιστάσεων, αποβάλλεται.
ν'.) To καπνίζειν απαγορεύεται αυστηρώς εντός και εκτός του Δημοδιδασκαλείου· οστις δε ευρεθή καπνίζων τιμωρείται, πειθαρχικώς και σημειούται ως άτακτος.
ξ'.) Όστις δεν εκτέλεση αμέσως τας παραγγελίας του Επιτηρητού η του επιστάτου τιμωρείται πειθαρχικώς' εάν δε αυθαδιάση κατ' αυτού, τιμωρείται σωφρονιστικώς.
δ'.) Τους ταραξίας, τους διαπληκτιζομένους, τους στασιάζοντας η αυθαδιάζοντας προς τους ανωτέρους δύναται μεν να βάλη προς ώραν υπό κράτησιν ο Επιτηρητής και προ της δίκης, αναφέρει όμως αμέσως το συμβάν εις τον Διευθυντήν.
π΄.) Η κράτησις γίνεται εντός ωρισμένου κοιτώνος, ο δε υπό κράτησιν παρουσιάζεται μεν εις τας παραδόσεις των μαθημάτων, αλλά κάθηται εις την εσχάτην θέσιν, και ο διδάσκαλος ουδεμίαν προς αυτόν απευθύνει ερώτησιν· τας δε λοιπάς της ποινής αυτού ώρας διάγει μελετών το επιβληθέν εις αυτόν έργον εν τω ορισμένω διά την ποινήν ταύτην κοιτώνι.
ρ'.) Η κράτησις συνεπιφέρει και την ξηροφαγίαν η μονοφαγίαν.
σ'.) Αποβάλλεται αδυσωπήτως του Διδασκαλείου,
1) Ο γενόμενος αρχηγός στάσεως, η παροξύνων τους άλλους μαθητάς εις στάσιν κατά των διατεταγμένων εν τω Διδασκαλείω'
2) Ο φωραθείς ένοχος υπεξαιρέσεως·
3) Ο υποπεσών εις τα πλημμελήματα τα κωλύοντα αυτόν από του διδάσκειν, ως ορίζει το 12 Άρθρ. του περί δημοτ, σχολείων Νόμου, ούτος επομένως δεν δύναται να λάβη δίπλωμα'
4) Ο φωραθείς ότι χαρτοπαικτεί η κυβεύει όπου δήποτε, μετά πρώτην και δευτέραν παραίνεσιν.
τ'.) Πας μαθητής, θεωρών εαυτόν αδικούμενον, έχει το δικαίωμα να εγκαλή τον αδικούντα εις τον Επιτηρητήν, η εις το Συμβούλιον, οφείλει όμως ν' αποδείξει την κατηγορίαν καθότι άλλως τιμωρείται σωφρονιστικώς ως συκοφάντης.
30, - Οι επιστάται και οι βοηθοί αυτών τιμωρούνται, προς τοις ανωτέρω,
α.) διά καθαιρέσεως εκ της υπηρεσίας των, εάν δεν δικαιώσωσι την εκλογήν

των, όπερ σημειούται και εις τας γενικάς του μαθητολογίου παρατηρήσεις· β.) Διά της διαπλάσεως της ποινής, εάν παραβώσι τα του μαθητού καθήκοντα.
τμήμα 2.
31.- Αι αμοιβαί, παρεκτός των προειρημένων (άρθρον 3) σημειώσεων, τας όποιας περί της διαγωγής ενός εκάστου των μαθητών κρατεί ο Επιτηρητής του καταστήματος, συνίστανται, και εις την κατά το τέλος εκάστου μηνός γινομένην ωσαύτως εν πλήρει, των καθηγητών και διδασκάλων συλλόγω και εν έπηκόω όλων των μαθητών έντιμον μνείαν του ευ διάγοντος.
32. - Ο επιστάτης, καθώς καί. οι βοηθοί αύτού, οι έκπληρούντες ακριβώς τα καθήκοντα των, λαμβάνουσι παρά του έπιτηρητου απόδειξιν μετά του επιθέτου Καλώς η Άριστα το πρώτον ισοδυναμεί τω αριθ. 1, το δε δεύτερον τω 2, καί, προσλογιζόμενον εις την εξέτασιν της διαγωγής των, όταν μέλλωσι να λάβωσι το δίπλωμα των, θέλει αυξάνει αναλόγως τον βαθμόν της ηθικότητος και ικανότητος αυτών.
Ειδικαί διατάξεις.
33. - Δι' ιδιαιτέρου κανονισμού, εκδηθησομένου τη γνωμοδοτήσει του Διευθυντού του Διδασκαλείου, θέλουσι κανονισθή τα περί συσσιτήσεως και ομοιομόρφου ενδύματος των μαθητών.
Η εκτέλεσις του παρόντος κανονισμού ανατίθεται εις τον Διευθυντήν και τους Καθηγητάς του Διδασκαλείου,
Αθήνησι. την 25 Μαρτίου 1856.
Ο επί των Εκκλησιαστικών και
της δημοσίας εκπαιδεύσεως
Υπουργός
Χ. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

6
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟΥ ΤΗΣ Φ.Ε.
(Β, Διάταγμα / 13 Οκτωβρίου 1861)
Κυβέρνηση Α. Μιαούλη
Υπουργός Μ. Ποτλής
ΔΙΑΤΑΓΜΑ Περί των εξετάσεων των υποψηφίων διδασκαλισσών.
ΟΘΩΝ ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ
ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Έχοντες υπ' όψιν το άρθρον 66 § 1 και 2 του περί δημοδιδασκαλίας Νόμου 6 Φεβρουαρίου 1834, καθ' ο σκοπός του διδασκαλείου είναι προς τοις άλλοις ο σχηματισμός ικανών διδασκαλισσών, η εξέτασις και η κατάταξις του βαθμού αυτών κατά τα άρθρα 13 και 14 του ίδιου Νόμου,
Θεωρήσαντες, ότι το υπάρχον διδασκαλείον, ως έχει μέχρι τούδε, εκπληροί μόνον τον σκοπόν της εξετάσεως και της βαθμολογήσεως των διδασκαλισσών ουχί δε και τον της μορφώσεως αυτών.
Θεωρούντες, ότι το προς μόρφωσιν διδασκαλισσών εγκρίσει Ημετέρα συσταθέν και υπό της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας συντηρούμενον σχολείον παρέχει πλήρη εχέγγυα της εντελούς εκπληρώσεως του σκοπού του Νόμου καθόσον αφορά τας μέλλουσας ν' αναλάβωσι την εκπαίδευσιν του γυναικείου φύλου διδασκαλίσσας.
Κατά πρότασιν του Ημετέρου επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Υπουργού, απεφασίσαμεν και διατάττομεν τα εξής·
A'. Το σχολείον της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας αναγνωρίζεται ως συμπληρούν το Διδασκαλείον καθ' όσον αφορά την μόρφωσιν και εξέτασιν των διδασκαλισσών.
B'. H κατάταξις εις το σχολείον τούτο θέλει γίνεσθαι συμφώνως προς τον ισχύοντα οργανισμόν αυτού.
Γ'. Αι εξετάσεις των υποψηφίων διδασκαλισσών κατά τα άρθρα 13 και
Αναδημοσιεύεται από την ΕτΚ, αρ. 66/1 Νοεμβρίου 1861.

14 του ειρημένου Νόμου θέλουσι γίνεσθαι υπό επιτροπής, συγκειμένης από τον Διευθυντήν του Διδασκαλείου ως Πρόεδρον, και τους εν τω σχολείω διδασκάλους της ανωτάτης τάξεως, όσοι έχουσι παρά της Κυβερνήσεως την προς το διδάσκειν άδειαν και έδοσαν, η δώσουσι, τον νενομισμενον όρκον κατά το άρθρον 77 συνδυασμένον μέ το 17 του ιδίου Νόμου, άλλως αναπληρούνται υπό των ιδίως καθηγητών του Διδασκαλείου.
Η αναπλήρωσις αύτη λαμβάνει χώραν και εν περιπτώσει απουσίας η άλλου κωλύματος.
Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται αι περί των εξετάσεων κείμεναι διατάξεις του Νόμου,
Εις τον προμνησθέντα Ημέτερον Υπουργόν ανατίθεται η εκτέλεσις του παρόντος Διατάγματος,
Εν Αθήναις, την 13 Οκτωβρίου 1861.
Εν ονόματι του Βασιλέως Η Βασίλισσα
ΑΜΑΛΙΑ
Μ. ΠΟΤΛΗΣ

7
ΤΟ ΑΡΣΑΚΕΙΟ ΠΑΡΘΕΝΑΓΩΓΕΙΟ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΤΑΙ ΩΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟ ΤΩΝ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΣΣΩΝ
(Β. Διάταγμα / 11 Μαΐου 1867)
Κυβέρνηση Α. Κουμουνδούρου
Υπουργός Χ. Χριστόπουλος
ΔΙΑΤΑΓΜΑ
Περί τον Αρσακείου, ως διδασκαλείου διδασκαλισσών
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α'. ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Έχοντες υπ' όψιν τα άρθρα 66 § 1 και 68 του περί δημοτικών σχολείων Νόμου, και θεωρούντες, ότι το Διδασκαλείον κατηργήθη από του 1864, ανάγκη δε παρίσταται ν' αντικατασταθή ως προς τας εξετάσεις των δημοδιδασκαλισσών υπό ετέρου καταλλήλου εκπαιδευτικού καθιδρύματος, μέχρις ου ληφθή εν δέοντι οριστική πρόνοια περί αναδιοργανώσεως αυτού,
Θεωρούντες, ότι το εν Αθήναις Αρσάκειον Παρθεναγωγείον σκοπόν κύριον έχει κατά τον Κανονισμόν αυτού την μόρφωσιν διδασκαλισσών,
Προτάσει του Ημετέρου επί των Εκκλησιαστικών και της δημοσίας εκπαιδεύσεως Υπουργού, απεφασίσαμεν και διατάττομεν.
Άρθρον 1, Το εν Αθήναις Αρσάκειον Παρθεναγωγείον αναπληροί επί του παρόντος το πρώην Διδασκαλείον, όσον αφορά εις την μόρφωσιν και εξέτασιν των διδασκαλισσών.
Άρθρον 2. Εις το επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Υπουργείον θέλει υποβάλλεσθαι καθ' έκαστον σχολικόν έτος δύο μήνας προ της ενάρξεως αυτού το πρόγραμμα των εν τω Παρθεναγωγείω διδαχθησομένων μαθημάτων προς εξέτασιν. Ουδέν δε μάθημα και ουδέν βιβλίον δύναται να διδαχθή εν αυτώ χωρίς προηγουμένης του Υπουργείου εγκρίσεως.
Άρθρον 3. Η εποχή των πτυχιακών εξετάσεων ορίζεται εκάστοτε υπό του Υπουργείου των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως μετά
Αναδημοσιεύεται από την ΕτΚ, αρ. 33/26 Μαΐου 1867.

προηγουμένην πρότασιν του διοικητικού συμβουλίου του Αρσακείου Παρθεναγωγείου.
Άρθρον 4. Αι κατά το προηγούμενον άρθρον εξετάσεις ενεργούνται υπό του συλλόγου των διδασκάλων της ανωτάτης τάξεως του Παρθεναγωγείου, προεδρευομένου υπό του Διευθυντού των δημοτικών σχολείων, και, τούτου κωλυομένου η απόντος, υπό του παρά του Υπουργείου των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως διορισθησομένου αναπληρωτού αυτού.
Εφαρμόζονται δε επί των εξετάσεων τούτων .κατά τα λοιπά αι περί αυτών κείμεναι διατάξεις του περί Δημοτικών σχολείων νόμου.
Εις τον αυτόν Υπουργόν ανατίθεται η εκτέλεσις του Διατάγματος τούτου.
Εν Αθήναις, την 11 Μαΐου 1867.
Εν ονόματι του Βασιλέως
Ο Αντιβασιλεύς
ΙΩΑΝΝΗΣ
Χ. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

8
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟΥ Φ.Ε. 1870
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'. Περί Διδασκαλίας.
Άρθρον 5. Το Διδασκαλείον, διαιρούμενον εις εσωτερικόν και εξωτερικόν, ως ανωτέρω, απαρτίζεται εκ πέντε τάξεων, εν αις διδάσκονται τα εξής μαθήματα διά πενταετίας.
Τάξις .Δ'.
α) Ιερά Ιστορία (Π. Διαθήκη) καθ' εβδομάδα ώρας 2
β) Ελληνικά, ήτοι εξήγησις, διδασκαλία της Γραμματικής μέχρι τέλους των εις μι ρημάτων, τεχνολογία, όρθογρ. γυμνάσματα επί του πίνακος, και έκθεσις ιδεών επί του χάρτου 9
η Αριθμητική. Επανάληψις των τεσσάρων πράξεων και τα περί κλασμάτων μετά προβλημάτων και γυμνασμάτων 3
ο) Γενική εισαγωγή εις την Γεωγραφίαν και η Γεωγραφία της Ελληνικής Χερσονήσου 2
ε) Σύνοψις ιστορίας των αρχαίων εθνών 2
στ) Γαλλικά 5
ζ) Γυμναστική 2
η) Καλλιγραφία 2
θ) Ωδική 3
Εργόχειρα και ραπτική κατά τας λοιπάς εργασίμους ώρας. 30
Τάξις Β'.
α.) Ιερά Ιστορία (Κ. Διαθήκη) ώρας 3
β) Ελληνικά· εξήγησις κειμένου. Γραμματική μέχρι τέλους του ετυμολογικού, τεχνολογία, ορθογραφικαί ασκήσεις επί του πίνακος και έκθεσις ιδεών επί του χάρτου 9
Αναδημοσιεύεται από το: Κανονισμός των Παρθεναγωγείων της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρίας (Αθήνα 1870), σ. 2-7.

η Αριθμητικής συνέχεια μετά προβλημάτων και γυμνασμάτων ώρας 2
δ) Γεωγραφία της Ευρώπης μετά γυμνασμάτων και πινακογραφίας 2
ε) Ιστορία· Σύνοψις της αρχαίας Ελλ. Ιστορίας 3
στ) Γαλλικά. 5
ζ) Καλλιγραφία 2
η) Γυμναστική 2
θ) Ωδική 3
30
Εργόχειρα και ραπτική τας λοιπάς εργασίμους ώρας.
Τάξις Γ.
α) Κατηχήσεως A', μέρος, ώρας 2
β) Ελληνικά' εξήγησις, τεχνολογία και τα κυριώτερα του συντακτικού μετ' αναλύσεως του λόγου, Θεματογραφία και έκθεσις ιδεών, εκστήθισις ποιητικών περικοπών και αποφθεγμάτων 9
γ) Γαλλικά 5
δ) Έπανάληψις αριθμητικής μετά γυμνασμ. 2
ε) Γεωγραφία, Ασία, Αφρική, Αμερική και Αυστραλία 2
στ) Σύνοψις της Ρωμαϊκής και μέσης Ιστορίας 3
ζ) 'Ιχνογραφία 2
η) Ωδική 2
θ) Γυμναστική 2
29
Εργόχειρα και ραπτική κατά τας λοιπάς εργασίμους ώρας.
Τάξις Δ'.
α) Κατηχήσεως τέλος ώρας 1
β) Ελληνικά, εξήγησις, τεχνολογία και συντακτικόν, Θεματογραφία, και έκθεσις ιδεών 9
γ) Γαλλικά 5
δ) Φυσική Ιστορία 2
ε) Ιστορία νεωτέρα, και ιδίως της Ελλάδος 2
στ) Γενικαί γνώσεις της Γεωμετρίας 2
ζ) Ωδική 2
η) Σκιαγραφία 2
θ) Γυμναστική 1
26
Χειροτεχνήματα τας λοιπάς εργασίμους ώρας.

Τάξις Ε'.
α) Χριστιανική Ηθική ώρας 1
β) Ελληνικά· εξήγησις πεζογράφων και Ομήρου. Εξακολούθησις του συντακτικού μετά Θεματογραφίας. Γύμνασις εις έκθεσιν ιδεών, και συνοπτική Γραμματολογία 5
γ) Γαλλικά 5
δ) Οικιακή οικονομία. 1
ε) Παιδαγωγία 1
στ) Φυσική πειραματική 3
ζ) Κοσμογραφία 1
η) Ωδική 2
θ) Διδακτική μετ' εφαρμογής εν τοις προκαταρκτικοίς. 3
ι) Μέθοδος της νηπιαγωγίας Θεωρητικώς και πρακτικώς 2
25
Χειροτεχνήματα και άσκησις εις τα της οικιακής οικονομίας, κατά τας λοιπάς εργασίμους ώρας.
Άρθρον 6, Κατά παν σάββατον ερμηνεύεται το ιερόν Ευαγγέλιον της επιούσης Κυριακής.
'Άρθρον 7. Η διδασκαλία των τε εσωτερικών και των εξωτερικών είναι η αυτή, εξαιρουμένων των Γαλλικών και της Ωδικής, τα οποία άρχονται εν τω εξωτερικώ τμήματι επί του παρόντος από της τρίτης τάξεως.
Ο χορός διδάσκεται μόνον εις τας μαθήτριας του Αρσακείου ανεξαιρέτως, από του Νοεμβρίου μέχρι της Απόκρεω.
Άρθρον 8. Διδάσκονται προς τούτοις αι βουλόμεναι μαθήτριαι του Αρσακείου οργανικήν διά κυμβάλου μουσικήν. Πιάνο, επί ιδίοις διδάκτροις.
Άρθρον 9. Άπαντα τα μαθήματα θέλουσι διδάσκεσθαι κατά εγκεκριμένα υπό της Κυβερνήσεως βιβλία και υπό δοκίμων και ανεγνωρισμένων διδασκάλων και διδασκαλισσών.
Άρθρον 10. Περί το τέλος του Ιουνίου συντάσσεται το πρόγραμμα των μαθημάτων του επιόντος σχολικού έτους, του όποιου αντίγραφον στέλλεται εις το Υπουργείον, και δημοσιεύεται.
Άρθρον 11. Τα μαθήματα άρχονται την πρώτην εβδομάδα του Σεπτεμβρίου και λήγουσι περί το τέλος Μαΐου' η δε διδασκαλία από της 8 πρωινής ώρας μέχρι μεσημβρίας, και από της 2ας μέχρι της 4ης· αι από της 12-2 μ,μ. ώραι ορίζονται εις το γεύμα και την άνεσιν των κορασιών.
'Άρθρον 12. Αι δημόσιαι εξετάσεις άρχονται την αην Κυριακήν του Ιουνίου, και εξακολουθούσι παρόντων πάντοτε τινών μελών του Συμβουλίου, και ιδίως της επί των σχολείων Επιτροπής,
Εις τας δημοσίας εξετάσεις η επί των Σχολείων Επιτροπή σημειοί την

εις έκαστον μάθημα ικανότητα των εξεταζομένων. Μετά δε το τέλος των εξετάσεων συνέρχονται οι διδάσκαλοι και συζητουσι τα περί των προβιβαστέων, παρούσης της Επιτροπής· είτα δε συντάσσεται υπό των διδασκάλων εκάστης τάξεως κατάλογος των τε προβιβαστέων και μη μαθητριών, υπογράφεται υπ' αυτών και παραδίδεται εις την Επιτροπήν, Αύτη δε εξελέγχουσα τας παρά των διδασκάλων προβιβασθείσας διά των ανωτέρω σημειώσεων της, παραδέχεται αυτάς όλας, η διαγράφει κατά την κρίσιν της τινάς εξ αυτών, και ούτω κατηρτισμένον και υπογεγραμμένον παρ' αυτής υποβάλλει εις το Συμβούλιον τον κατάλογον προς δημοσίευσιν.
'Άρθρον 13. Μετά την δημοσίευσιν του αποτελέσματος υπό του Συμβουλίου, ούτε μεταβολή τις επιτρέπεται, ούτε δεύτεραι εξετάσεις συγχωρούνται.
Την δε πρώτην μετά το τέλος των εξετάσεων Κυριακήν γίνεται δημοσία έκθεσις του πορίσματος αυτών υπό του Εισηγητού της επί των σχολείων Επιτροπής.
Άρθρον 14. Αι μαθήτριαι της πέμπτης τάξεως εξετάζονται υπό της διά Β. Διατάγματος ανεγνωρισμένης εξεταστικής Επιτροπής του Αρσακείου Διδασκαλείου, όπως λάβωσι. παρά της Κυβερνήσεως πτυχίον διδασκαλικόν όσαι δε δεν επιθυμούσι να λάβωσι πτυχίον διδασκαλικόν οφείλουσι να δηλώσωσι τούτο προ ενός μηνός, και τότε αύται δίδουσι τας τακτικάς αποφοιτηρίους εξετάσεις ενώπιον των τε διδασκάλων και της επί των σχολείων Επιτροπής, και λαμβάνουσιν απολυτήριον παρά του Συμβουλίου.
Άρθρον 15. Εκάστη τάξις του Διδασκαλείου, η έκαστον τμήμα αυτής, αν χρειασθή η διαίρεσις αυτής εις τμήματα, δεν δύναται να περιλάβη πλείονας των 45 μαθητριών.

9
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟΥ Φ.Ε. ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 1876-1877
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
των επί το σχολικον έτος 1876-77 διδαχθησομένων
εν τω εσωτερικώ διδασκαλείω της ΦΙΛΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ
ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ μαθημάτων.
ΤΑΞΙΣ ΠΡΩΤΗ
(Επιμελήτρια η κυρία Αίμιλ. Σμιτ.). Διδάσκεται :
Ιεράν ιστορίαν της Παλαιάς Διαθήκης, δις της εβδομάδος, τρίτην και πέμπτην, από ώρας 11ης-12ης, υπό της κυρίας επιμελήτριας της τάξεως,
Εξήγησιν τον Ευαγγελίου της Κυριακής, κατά παν σάββατον, από ώρας 11ης-12ης, υπό του κυρίου Κωνστ. Κοντογόνου.
Ελληνικά, εκ του πρώτου μέρους της Ελληνικής Χρηστομάθειας Ν. Φωσκίδου τους Αισωπείους μύθους, και γραμματικήν Γενναδίου μέχρι των εις μι ρημάτων, μετά τεχνολογικών και ορθογραφικών γυμνασμάτων, και εκθέσεως ιδεών, καθ' εκάστην, από ώρας 8ης-9 1/2ας, υπό του κ. Πέτρου Ραζέλου.
Γαλλικά, ανάγνωσιν και εξήγησιν εκ της Γαλλικής Χρηστομάθειας Γ. Ν. Οικονομίδου, και γραμματικήν Desrues, από των άρθρων μέχρι και των βοηθητικών ρημάτων, καθ' εκάστην, πλην του σαββάτου, από ώρας 10ης-11ης, υπό του κ, Γ.Ν. Οικονομίδου.
Ιστορίαν αρχαίαν, τρις της εβδομάδος, τρίτην και πέμπτην, από ώρας 2ας-3ης μ,μ·, και σάββατον, από ώρας 10ης-11ης π.μ., υπό της κυρίας επιμελήτριας.
Εισαγωγην εις την Γεωγραφίαν, και γεωγραφίαν της Ελλάδος, δις της
(α) Την εξήγησιν του Ευαγγελίου άκροώνται η τε α', και η β', και η γ' τάξις ομού, συνερχόμεναι εις το αυτό ακροατήριον.
Αναδημοσιεύεται από το: Πρόγραμμα των επί το σχολικον έτος 1876-1877 διδαχθησομένων εν τε τω εσωτερικώ και εξωτερικώ διδασκαλεία" της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρίας μαθημάτων (Αθήνα 1876), σ. 1-9 (Στις σ. 11-24 δημοσιεύεται το πρόγραμμα του εξωτερικού διδασκαλείου).
- Κεφάλαιο Γ΄: Προγράμματα διδασκαλείων
- 1. Ίδρυση του πρώτου Διδασκαλείου (6/18 Φεβρουαρίου 1834)
- 2. Πρόγραμμα Διδασκαλείου Φ.Ε. 1842
- 3. Πρόγραμμα Διδασκαλείου Φ.Ε. 1852
- 4. Εσωτερική τάξη του Διδασκαλείου (20 Μαρτίου 1856)
- 5. Κανονισμός του Διδασκαλείου (25 Μαρτίου 1856)
- 6. Αναγνώριση του Διδασκαλείου της Φ.Ε. (13 Οκτωβρίου 1861)
- 7. Το Αρσάκειο Παρθεναγωγείο αναγνωρίζεται ως Διδασκαλείο των διδασκαλισσών (11 Μαΐου 1867)
- 8. Πρόγραμμα Διδασκαλείου Φ.Ε. 1870
- 9. Πρόγραμμα εσωτερικού Διδασκαλείου Φ.Ε. σχολικού έτους 1876-1877
- 10. Πρόγραμμα Διδασκαλείου Φ.Ε. 1877
- 11. ΄Ιδρυση Διδασκαλείου στην Αθήνα (11 Ιανουαρίου 1878)
- 12. Πρόγραμμα Διδασκαλείου 1878 (25 Μαΐου 1878)
- 13. Κανονισμός του Διδασκαλείου (23 Αυγούστου 1878)
- 14. Το Ζάππειο Παρθεναγωγείο Κωνσταντινουπόλεως ισότιμο προς το Διδαςκαλείο της Φιλεκπαιδευτικής Εταιρείας (3-4 Ιουλίου 1879)
- 15. Τροποποίηση στο πρόγραμμα του Διδασκαλείου (16 Ιουλίου 1879)
- 16. Σύσταση Διδασκαλείων στην Πελοπόννησο και τα Επτάνησα (6 Μαΐου 1880)
- 17. Παιδαγωγικά μαθήματα στα σχολεία της Φ.Ε. (24 Απριλίου 1881)
- 18. Σύσταση Διδασκαλείου στη Θεσσαλία (12 Ιουνίου 1882)
- 19. Προσθήκη μαθημάτων (22 Ιουνίου 1882)
- 20. Αναστολή φοίτησης στα Παρθεναγωγεία της Φ.Ε. (17 Σεπτεμβρίου 1882)
- 21. Πρόγραμμα Διδασκαλείων Φ.Ε. σχολ. Έτους 1882-1883
- 22. Εισαγωγή των στρατιωτικών ασκήσεων στα Διδασκαλεία (14 Απριλίου 1883)
- 23. Πρόγραμμα Διδασκαλείων Φ.Ε. σχολ.έτους 1883-1884
- 24. Περί υποδιδασκάλων (17 Απριλίου 1884)
- 25. Προσωρινή σχολή γυμναστών (9 Ιουνίου 1884)
- 26. Οδηγίες του υπουργού των στρατιωτικών για τις στρατιωτικές ασκήσεις στα Διδασκαλεία (8 Οκτωβρίου 1884)
- 27. Το "Ομήρειο" Παρθεναγωγείο Σμύρνης ισότιμο προς το Παρθεναγωγείο της Φιλεκπαδειτυκής Εταιρείας (26 Ιουλίου 1885)
- 28. Πρόγραμμα Διδασκαλείων αρρένων 1886 (5 Σεπτεμβρίου 1886)
- 29. Πρόγραμμα Διδασκαλείου της Φ.Ε. κατά το σχολικό έτος 1887-1888
- 30. Το Κεντρικό Γυμναστήριο (20 Δεκεμβρίου 1887)
- 31. Πρόγραμμα Διδασκαλείων 1888 (13 Σεπτεμβρίου 1888)
- 32. Οδηγίες διδασκαλίας της ελληνικής γλώσσας και των γραπτών εκθέσεων για το Διδασκαλείο της Φ.Ε. σχολ. Έτους 1888-1889
- 33. Ίδρυση Υποδιδασκαλείων (6 Αυγούστου 1892)
- 34. Άδεια εκπαίδευσης διδασκαλισσών σε όλα τα Παρθεναγωγεία (27 Οκτωβρίου 1892)
- 35. Πρόγραμμα Διδασκαλείων Φ.Ε. 1892-1893
- 36. Οργανισμός - Πρόγραμμα Υποδιδασκαλείων (7 Απριλίου 1893)
- 37. Πρόγραμμα Διδασκαλείων θηλέων 1893 (20 Αυγούστου 1893)
- 38. Κανονισμός κεντρικού γυμναστηρίου και της ειδικής γυμναστικής σχολής (29 Σεπτεμβρίου 1893)
- 39. Νέα αναγνώριση των Διδασκαλείων της Φ.Ε. (18 Ιουνίου 1896)
- 40. Πρόγραμμα Διδασκαλείων θηλέων 1897 (11 Νοεμβρίου 1897)
- 41. Κανονισμός - πρόγραμμα της ειδικής γυμναστικής σχολής (14 Δεκεμβρίου 1897)
- 42. Eξετάσεις υποψηφίων γυμναστριών (30 Μαΐου 1898)
- 43. Εξετάσεις υποψηφίων νηπιαγωγών (11 Ιουνίου 1898)
- 44. Νέος κανονισμός - πρόγραμμα της ειδικής γυμναστικής σχολής (11 Δεκεμβρίου 1898)
- 45. Ίδρυση της σχολής γυμναστών (10 Ιουλίου 1899)
- 45α. Πρόγραμμα της σχολής γυμναστών (10 Αυγούστου 1899)
- 46. Πρόγραμμα Διδασκαλείων θηλέων 1902 (6 Ιουλίου 1902)
- 47. Αναγνώριση του Διδασκαλείου νηπιαγωγών (2 Ιουνίου 1904)
- 48. Πρόγραμμα Διδασκαλείου νηπιαγωγών: 1908 (5 Ιουνίου 1908)
- 49. Πρόγραμμα της τάξεως των γυμναστριών: 1908 (5 Ιουνίου 1908)
- 50. Τροποποίηση του νόμου περί γυμναστικής - Διδακτέα μαθήματα στη σχολή γυμναστών (27 Νοεμβρίου 1909)
- 51. Μετασχηματισμός του Διδασκαλείου Αθηνών (Μαράσλειο Διδασκαλείο) (1 Απριλίου 1910)
- 52. Οργανισμός - πρόγραμμα της σχολής γυμναστών (10 Μαΐου 1910)
- 53. Πρόγραμμα της Α΄ τάξεως του Μαρασλείου Διδασκαλείου (30 Οκτωβρίου 1910)
- 54. Πρόγραμμα όλων των τάξεων του Μαρασλείου Διδασκαλείου (8 Οκτωβρίου 1911)
- 55. Σύσταση μονοτάξιων Διδασκαλείων (17 Αυγούστου 1913)
- 56. Πρόγραμμα μονοτάξιων Διδασκαλείων (3 Οκτωβρίου 1913)
- 57. Κύρωση του διατάγματος για σύσταση μονοτάξιων Διδασκαλείων (9 Μαρτίου 1914)
- 58. Ίδρυση Διδασκαλείων "εκατέρου των φύλων" και Διδασκαλείων νηπιαγωγών (26 Αυγούστου 1914)
- 59. Διατήρηση, αναγνώριση, ίδρυση Διδασκαλείων (17 Σεπτεμβρίου 1914)
- 60. Το Διδασκαλείο νηπιαγωγών Καλλιθέας ισότιμο προς τα Διδασκαλεία του Κράτους (5 Οκτωβρίου 1914)
- 61. Προσαρτημένη τάξη (= μονοτάξια Διδασκαλεία) (6 Οκτωβρίου 1914)
- 62. Πρόγραμμα Διδασκαλείων και προσαρτημένης τάξης 1914 (6 Οκτωβρίου 1914)
- 63. Πρόγραμμα Διδασκαλείου των νηπιαγωγών (31 Οκτωβρίου 1914)
- 64. Κύρωση του διατάγματος ιδρύσεως Διδασκαλείων (13 Νοεμβρίου 1914)
- 65. Ίδρυση Διαδσκαλείου της τεχνικής εκπαιδεύσεως (31 Δεκεμβρίου 1914)
- 66. Φιλοσοφικά και παιδαγωγικά μαθήματα στο Διδασκαλείο θηλέων Θεσσαλονίκης (31 Ιανουαρίου 1915)
- 67. Προσθήκη μαθήματος στη προσαρτημένη τάξη (31 Ιανουαρίου 1915)
- 68. Λειτουργία του Διδασκαλείου της τεχνικής εκπαιδεύσεως - Πρόγραμμα Α΄ τάξεως (21 Σεπτεμβρίου 1915)
- 69. Πρόγραμμα του Διδασκαλείου της τεχνικής εκπαιδεύσεως (14 Οκτωβρίου 1916)
- 70. Τροποποίηση στο πρόγραμμα του Διδασκαλείου της τεχνικής εκπαιδεύσεως (18 Δεκεμβρίου 1917)
- 71. Καθορισμός ωραρίου διδασκαλείας των Διδασκαλείων κατά το σχολικό έτος 1917-1918 (25 Δεκεμβρίου 1917)
- 72. Ίδρυση Διδασκαλείου της γυμναστικής (30 Απριλίου 1918)
- 73. Ωράριο διδασκαλείας στα Διδασκαλεία κατά το σχολικό έτος 1918-1919 (15 Σεπτεμβρίου 1918)
- 74. Σύσταση του ανώτερου τμήματος του Διδασκαλείου νηπιαγωγών Καλλιθέας (15 Δεκεμβρίου 1918)
- 75. Υποδιδασκαλεία για προσωπικό των μουσουλμανικών σχολείων (3 Ιανουαρίου 1919)
- 76. Πρόγραμμα ανώτερου τμήματος του Διδασκαλείου των νηπιαγωγών (16 Ιανουαρίου 1919)
- 77. Κωδικοποίηση νομοθεσίας (24 Ιουνίου 1919)
- 78. Μετασχηματισμός του Διδασκαλείου της τεχνικής εκπαιδεύσεως (24 Ιουνίου 1920)
- 79. Ίδρυση Διδασκαλείου για τη μόρφωση καθηγητών της γαλλικής γλώσσας (24 Ιουνίου 1920)
- 80. Τροποποιήσεις σχετικές με τα Διδασκαλεία - Αγροτικά Διδασκαλεία (24 Ιουνίου 1920)
- 81. "Πρόγραμμα"Διδασκαλείου της γυμναστικής (24 Ιουνίου 1920)
- 82. Πρόγραμμα κατώτερου τμήματος των Διδασκαλείων των νηπιαγωγών (10 Σεπτεμβρίου 1920)
- 83. Μετασχηματισμός του Διδασκαλείου της τεχνικής εκπαιδεύσεως (21 Σεπτεμβρίου 1920)
- 84. Το Διδασκαλείο της γυμναστικής διτάξιο (6 Οκτωβρίου 1920)
- 85. Τα μαθήματα του Διδασκαλείου της τεχνικής εκπαιδεύσεως σχολ. έτους 1922-1923 (22 Οκτωβρίου 1922)
- 86. "Πρόγραμμα" Διδασκαλείου της γυμναστικής (4 Ιουνίου 1923)
- 87. Μετασχηματισμός του Διδασκαλείου της τεχνικής εκπαιδεύσεως σε εξατάξιο τεχνικό Διδασκαλείο (2 Ιουλίου 1923)
- 88. Ίδρυση μονοτάξιων Διδασκαλείων (27 Ιουλίου 1923)
- 89. Περί του Μαρασλείου Διδασκαλείου (11 Οκτωβρίου 1923)
- 90. Πρόγραμμα των μονοτάξιων Διδασκαλείων (2 Φεβρουαρίου 1924)
- 91. Πολυτάξια (πεντατάξια και εξατάξια) Διδασκαλεία (5 Αυγούστου 1924)
- 92. Πρόγραμμα της Α΄ τάξεως πεντατάξιων και εξατάξιων Διδασκαλείων (16 Οκτωβρίου 1924)
- 93. Πρόγραμμα της Β΄ τάξεως πεντατάξιων και εξατάξιων Διδασκαλείων (13 Σεπτεμβρίου 1925)
- 94. Πρόγραμμα της Γ΄ τάξεως πεντατάξιων και εξατάξιων Διδασκαλείων (3 Φεβρουαρίου 1927)
- 95. Προσθήκη μαθήματος στα Διδασκαλεία (12 Απριλίου 1927)
- 96. Πρόγραμμα της Δ΄ τάξεως πεντατάξιων και εξατάξιων Διδασκαλείων (27 Σεπτεμβρίου 1927)
- 97. Πρόγραμμα της Ε΄ τάξεως πεντατάξιων Διδασκαλείων (25 Ιανουαρίου 1929)
- 98. Διδασκαλεία της υγιεινής στα Διδασκαλεία (22 Μαρτίου 1929)
- Κεφάλαιο Δ΄: Πρόγραμμα Ριζαρείου Σχολής και Ιερατικών σχολείων (σχόλων)
- 1. Ίδρυση της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής (25 Ιανουαρίου/6 Φεβρουαρίου 1843)
- 2. Πρόγραμμα Ριζαρείου Σχολής 1844 (29 Απριλίου 1844)
- 3. Πρόγραμμα Ριζαρείου Σχολής 1852 (9 Σεπτεμβρίου 1852)
- 4. Ίδρυση Ιερατικών Σχολείων (27 Σεπτεμβρίου 1856)
- 5. Κανονισμός Ιερατικών Σχολείων: Διδακτέα μαθήματα (27 Οκτωβρίου 1856)
- 6. Εσωτερικός κανονισμός - Πρόγραμμα Ιερατικών Σχολείων 1857 (30 Απριλίου 1857)
- 7. Οργανισμός Ριζαρείου Σχολής 1867 - Διδακτέα μαθήματα (7 Οκτωβρίου 1867)
- 8. Κανονισμός Ριζαρείου Σχολής - Πρόγραμμα 1867 (9 Οκτωβρίου 1867)
- 9. Πρόγραμμα χειμερινού και θερινού ωραρίου σχολικού έτους 1890-1891.
- 10. Πρόγραμμα χειμερινού εξαμήνου σχολικού έτους 1891-1892
- 11. Οργανισμός - πρόγραμμα Ριζαρείου Σχολής 1893α (2 Οκτωβρίου 1893)
- 12. Οργανισμός - πρόγραμμα Ριζαρείου Σχολής 1893β (3 Δεκεμβρίου 1893)
- 13. Πρόγραμμα Ριζαρείου Σχολής 1894 (21 Σεπτεμβρίου 1894)
- 14. Ορισμός των εδρών της Ριζαρείου Σχολής (13 Νοεμβρίου 1895)
- 15. Νέο ωρολόγιο πρόγραμμα Ριζαρείου Σχολής 1895 (15 Δεκεμβρίου 1895)
- 16. Νέος οργανισμός - πρόγραμμα Ριζαρείου Σχολής 1897 (9 Σεπτεμβρίου 1897)
- 17. Ίδρυση - πρόγραμμα προπαρασκευαστικού τμήματος της Ριζαρείου Σχολής (20 Οκτωβρίου 1897)
- 18. Νέος οργανισμός - πρόγραμμα Ριζαρείου Σχολής 1900 (2 Σεπτεμβρίου 1900)
- 19. Σύσταση Ιερατικής Σχολής στην Άρτα (9 Ιουνίου 1903)
- 20. Πρόγραμμα Ριζαρείου Σχολής 1906 (21 Ιανουαρίου 1906)
- 21. Πρόγραμμα Ριζαρείου Σχολής (7 Φεβρουαρίου 1907)
- 22. Πρόγραμμα Ριζαρείου Σχολής 1910 (9 Δεκεμβρίου 1910)
- 23. Πρόγραμμα Ιερατικών Σχολών 1911 (8 Οκτωβρίου 1911)
- 24. Πρόγραμμα Ριζαρείου Σχολής 1912
- 25. Η Ριζάρειος Σχολή πεντατάξιο Ιεροδιδασκαλείο - Ίδρυση ιερατικού φροντιστηρίου (16 Απριλίου 1918)
- 26. Οργανισμός της Ριζαρείου Σχολής 1918 (7 Σεπτεμβρίου 1918)
- 27. Πρόγραμμα Ριζαρείου Σχολής 1918 (19 Οκτωβρίου 1918)
- 28. Διαρρύθμιση των Ιερατικών Σχολών Τριπόλεως και Άρτας (21 Νοεμβρίου 1919)
- 29. Πρόγραμμα Ιερατικών Σχολών Τριπόλεως και Άρτας (25 Ιουλίου 1920)
- 30. Πρόγραμμα του δεύτερου (τετραετούς) τμήματος των Ιερατικών Σχολών 1921 (23 Σεπτεμβρίου 19210
- 31. Μετασχηματισμός των Ιερατικών Σχολών (17 Οκτωβρίου 1927)
- 32. Νέος οργανισμός Ιερατικών Σχολών (11 Νοεμβρίου 1927)
- 33. Διδασκαλία της υγιεινής (22 Μαρτίου 1929)
- Κεφάλαιο Ε΄: Πρόγραμμα εμπορικών σχολών
- 1. Εμπορικά μαθήματα στο Γυμνάσιο Σύρου (18 Ιουνίου 1856)
- 2. Ρυθμίσεις για τη διδασκαλία των εμπορικών μαθημάτων (10 Ιουλίου 1856)
- 3. Εμπορικά μαθήματα στο Γυμνάσιο Πατρών (3 Αυγούστου 1857)
- 4. Ρυθμίσεις για τη διδασκαλία των εμπορικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο Πατρών (27 Αυγούστου 1857)
- 5. Διδασκαλία του εμπορικού δικαίου στην Α΄ τάξη του Γυμνασίου Σύρου (9 Οκτωβρίου 1859)
- 6. Ιδιαίτερη τάξη στο Γυμνάσιο Σύρου για τα εμπορικά μαθήματα (10 Σεπτεμβρίου 1864)
- 7α. Διοργάνωση της εκπαίδευσης στα Επτάνησα (20 Δεκεμβρίου 1865)
- 7β. Οδηγίες για την εκπαίδευση στα Επτάνησα (3 Φεβρουαρίου 1866)
- 8. Σύσταση δημοσυντήρητου Γυμνασίου στον Πειραιά με τμήμα εμπορικών μαθημάτων (16 Ιουνίου 1882)
- 9. Εκτελεστικό διάταγμα του προηγούμενου νόμου για το Γυμνάσιο του Πειραιά (18 Ιανουαρίου 1883)
- 10. Διευκρινίσεις για τη διδασκαλία εμπορικών μαθημάτων (29 Σεπτεμβρίου 1884)
- 11. Κατάργηση του νόμου για το Γυμνάσιο του Πειραιά (30 Ιουλίου 1885)
- 11α. Σύσταση Εμπορικής Σχολής στον Πειραιά (22 Ιουλίου 1892)
- 12. Σύσταση Εμπορικής Σχολής στο Ληξούρι (21 Σεπτεμβρίου 1900)
- 13. Ίδρυση Εμπορικής Σχολής στην Αθήνα (8 Ιουνίου 1901)
- 14. Πρόγραμμα της 1ης τάξης της Εμπορικής Σχολής της Αθήνας (27 Ιουλίου 1901)
- 15. Ιδρυτικός νόμος των Εμπορικών Σχολών (22 Ιουλίου 1903)
- 16. Πρόγραμμα 1903 (11 Σεπτεμβρίου 1903)
- 17. Σύσταση Εμπορικών Σχολών στην Αθήνα και Πάτρα (11 Σεπτεμβρίου 1903)
- 18. Σύσταση και πρόγραμμα της Αχιλλοπουλείου Εμπορικής Σχολής Τσαγκαράδας (7 Νοεμβρίου 1903)
- 19. Πρόγραμμα 1906 (7 Σεπτεμβρίου 1906)
- 20. Μεταρρύθμιση και νέο πρόγραμμα της Αχιλλοπουλείου Εμπορικής Σχολής (16 Σεπτεμβρίου 1908)
- 21. Η ιταλική γλώσσα προαιρετικό μάθημα (29 Οκτωβρίου 1908)
- 22. Ώρες διδασκαλίας καλλιγραφίας και γυμναστικής (15 Δεκεμβρίου 1909)
- 23. Η ιταλική γλώσσα υποχρεωτικό μάθημα στην Εμπορική Σχολή Σύρου (15 Απριλίου 1911)
- 24. Η αλβανική και τουρκική γλώσσα προαιρετικά μαθήματα στην Εμπορική Σχολή Κέρκυρας (22 Ιουλίου 1911)
- 25. Η ιταλική γλώσσα προαιρετικό μάθημα στην Εμπορική Σχολή Κέρκυρας (11 Οκτωβρίου 1911)
- 26. Εισαγωγή στην Εμπορική Σχολή Αθηνών της νομισματικής και μετρολογίας (14 Ιουνίου 1912)
- 27. Κανονισμός της χρονικής διανομής των ελληνικών και της νομισματικής και μετρολογίας (13 Απριλίου 1915)
- 28. Η Κοινοτική Εμπορική Σχολή Χίου ισότιμη με τις δημόσιες (16 Σεπτεμβρίου 1915)
- 29. Η στενογραφία υποχρεωτικό μάθημα (7 Απριλίου 1916)
- 30. Πρόγραμμα της Κοινοτικής Εμπορικής Σχολής Χίου (21 Αυγούστου 1916)
- 31. Μεταρρύθμιση της διδασκαλίας ορισμένων μαθημάτων στην Εμπορική Σχολή Αθηνών (16 Σεπτεμβρίου 1916)
- 32. Πρόγραμμα 1916 (21 Σεπτεμβρίου 1916)
- 33. Η δακτυλογραφία προαιρετικό μάθημα (16 Νοεμβρίου 1916)
- 34. Πρόγραμμα 1919 (31 Οκτωβρίου 1919)
- 35. Νέος νόμος περί Εμπορικής Εκπαιδεύσεως (25 Ιουνίου 1920)
- 36. Πρόγραμμα 1920 (16 Αυγούστου 1920)
- 37. Η ιταλική γλώσσα προαιρετικό μάθημα στην Εμπορική Σχολή Χανίων (1 Φεβρουαρίου 1921)
- 38. Πρόγραμμα 1921 (15 Αυγούστου 1921)
- 39. Αναλυτικό πρόγραμμα (20 Φεβρουαρίου 1922)
- 40. Πρόγραμμα 1922 (29 Ιουλίου 1922)
- 41. Λειτουργία των Εμπορικών Σχολών - Πρόγραμμα 1925 (30 Δεκεμβρίου 1925)
- 42. Μετατροπή τετρατάξιων Εμπορικών Σχολών σε πεντατάξιες (20 Σεπτεμβρίου 1927)
- 43. Ίδρυση πρακτικών Εμπορικών Σχολών (12 Νοεμβρίου 1927)
- 44. Μετατροπή των τετρατάξιων Εμπορικών Σχολών των νέων χωρών σε πεντατάξιες (21 Σεπτεμβρίου 1928)
- 45. Πρόγραμμα πεντατάξιων και τριτάξιων Εμπορικών Σχολών (28 Σεπτεμβρίου 1928)
- Κεφάλαιο ΣΤ΄: Προγράμματα ειδικών σχολείων επαγγελματικής εκπαίδευσης: ναυτικών - αστικών - γεωργικών
- 1. Δοκιμασία και αναγνώριση πλοιάρχων και κυβερνητών (15/27 Δεκεμβρίου 1836)
- 2. Διδάσκαλος της ναυτικής στα Ελληνικά σχολεία Σύρου και Ναυπλίου (31 Ιουλίου/12 Αυγούστου 1837)
- 3. Υπόμνηση για την παρακολούθηση των ναυτικών μαθημάτων (21 Φεβρουαρίου 1838)
- 4. Κατάργηση του ναυτικού σχολείου Ναυπλίου και ίδρυση ομοίου στην Ύδρα (14/26 Δεκεμβρίου 1838)
- 5. Εξετάσεις των Εμποροπλοιάρχων (24 Νοεμβρίου 1850)
- 6. Εξετάσεις των Εμποροπλοιάρχων (18 Οκτωβρίκου 1852)
- 7. Ναυτική διδασκαλία (8 Απριλίου 1867)
- 8. Οδηγίες και πρόγραμμα ναυτικής διδασκαλίας (8 Απριλίου 1867)
- 9. Σύσταση ναυτικών σχολείων (11 Απριλίου 1867)
- 10. Σύσταση εμπορικών ναυτικών σχολών (22 Ιουνίου 1882)
- 11. Σύσταση εμπορικών ναυτικών σχολών (19 Αυγούστου 1882)
- 11α. Διορισμός ναυτοδιδασκάλων (21 Φεβρουαρίου 1886)
- 12. Ίδρυση ναυτικού τμήματος στην Πετρίτσειο Εμπορική Σχολή Ληξουρίου (26 Οκτωβρίου 1901)
- 13. Σύσταση ναυτικής σχολής Εμποροπλοιάρχων στον Πειραιά (9 Απριλίου 1910)
- 14. Ίδρυση Αστικών σχολείων θηλέων (8 Σεπτεμβρίου 1914)
- 15. Πρόγραμμα Αστικών σχολείων θηλέων (15 Νοεμβρίου 1914)
- 16. Καθορισμός ωραρίου διδασκαλίας Αστικών σχολείων κατά το σχολικό έτος 1917-1918 (25 Δεκεμβρίου 1917)
- 17. Η Αβερώφειος Μέση Γεωργική Σχολή (10 Απριλίου 1918)
- 18. Πρόγραμμα Αβερωφείου Μέσης Γεωργικής Σχολής (23 Αυγούστου 1918);
- 19. Ωράριο διδασκαλίας στα Αστικά σχολεία κατά το σχολικό έτος 1918-1919 (15 Σεπτεμβρίου 1918)
- 20. Η Μέση Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης (31 Ιουλίου 1919)
- 21. Νέο πρόγραμμα μαθηματικών Αστικών σχολείων - ανώτερων Παρθεναγωγείων (19 Αυγούστου 1919)
- 22. Ρύθμιση του προγράμματος των γυμνασιακών ή ανώτερων παρθεναγωγείων (24 Αυγούστου 1919)
- 23. Νόμος για τις Μέσες Γεωργικές Σχολές (27 Ιανουαρίου 1920)
- 24. Πρόγραμμα Μέσων Γεωργικών Σχολών (7 Αυγούστου 1920)
- 25. Πρόγραμμα Μέσης Δενδροκομικής και Αμπελουργικής Σχολής Πατρών (31 Αυγούστου 1921)
- 26. Νέο πρόγραμμα των Μέσων Γεωργικών Σχολών (9 Ιουλίου 1925)
- 27. Ναυτική Εκπαίδευση (14 Σεπτεμβρίου 1925)
- 28. Νέο πρόγραμμα της Μέσης Δενδροκομικής και Αμπελουργικής Σχολής Πατρών (6 Σεπτεμβρίου 1926)
- 29. Γεωργικά σχολεία Μέσης Εκπαιδεύσεως (7 Οκτωβρίου 1927)
- Συντομογραφίες
- 1. Πρακτικά Συμποσίου, Ιστορικότητα νεότητας, 1986
- 2. Ζιώγου, Μέση Εκπαίδευση κοριτσιών, 1986
- 3. Παπαγεωργίου, Μαθητεία στα επαγγέλματα, 1986
- 4. Τομαρά - Σιδέρης, Συγκρότηση-διαδοχή γενεών, 1986
- 5. Τσικνάκης, Nεανικός Tύπος (1915-1936), 1986
- 5α. Πανοπούλου - Τσικνάκης, Νεανικός Τύπος, 1992
- 6. Actes du Colloque, Historicité de l’ enfance ..., 1986
- 7. Da Silva, L’ historicité de l’ enfance ..., 1986
- 8. Καλαφάτη, Σχολικά κτίρια πρωτοβάθμιας εκπ., 1988
- 9. Μπακαλάκη - Ελεγμίτου, «Εις τα του οίκου», 1987
- 10. Βαρών, Νεανικός Τύπος (1941-1945), 1987
- 11. Φουρναράκη, Εκπαίδευση των κοριτσιών, 1987
- 12. Καρπόζηλου, Νεανικός Τύπος (1830-1914), 1987
- 13. Μαχαίρα, Νεολαία 4ης Αυγούστου, 1987
- 14. Κωνσταντινόπουλος, Μαθητεία ... χτιστών, 1987
- 15. Πάτσιου, «Η Διάπλασις των Παίδων», 1987
- 16. Σοφιανός, Νομικό καθεστώς νεότητας, 1988
- 17α. Αντωνίου, Προγράμματα Μ. Εκπαίδευσης, Α΄, 1987
- 17β. Αντωνίου, Προγράμματα Μ. Εκπαίδευσης, Β΄, 1988
- 17γ. Αντωνίου, Προγράμματα Μ. Εκπαίδευσης, Γ΄, 1989
- 18. Κουλούρη, Ιστορία και Γεωγραφία, 1988
- 19. Πρακτικά Συμποσίου, Πανεπιστήμιο, 1989
- 20α. Χαρίτος, Το Παρθεναγωγείο του Βόλου, Α΄, 1989
- 20β. Χαρίτος, Το Παρθεναγωγείο του Βόλου, Β΄, 1989
- 21. Σιδέρη, Έλληνες φοιτητές Πίζας, 1989-1994
- 22. Moullas, Concours poétiques, 1989
- 23. Αγγελοπούλου - Μπρούσκου, Παραμύθια, 1994
- 24. Κυρτάτας, Παιδαγωγός, 1994
- 25. Μπόμπου - Σταμάτη, Καταστατικά Πάδοβας, 1995
- 26. Angélopoulou - Brouskou, Contes Grecs, 1995
- 27. Ρηγίνος, Μορφές παιδικής εργασίας, 1995
- 28. Παπαδάκη, Το εφηβικό πρότυπο ..., 1995
- 29. Κορασίδου, Οι άθλιοι των Αθηνών, 1995
- 30. Κιουσοπούλου, Χρόνος και ηλικίες, 1997
- 31. Κόκκωνας, Μαθητές Κεντρικού Σχολείου, 1997
- 32. Κουλούρη, Αθλητισμός, 1997
- 33. Πρακτικά Συμποσίου, Χρόνοι της Ιστορίας, 1998
- 34. Αγγελοπούλου - Μπρούσκου, Παραμύθια, 1999
- 35. Δημητρόπουλος - Ολυμπίτου, Αρχείο ΕΠΟΝ, 2000
- 36. Μερτύρη, Η καλλιτεχνική εκπαίδευση, 2000
- 37. Σαλίμπα, Γυναίκες εργάτριες (1870-1922), 2002
- 38. Παπαθανασίου, Ορεινός χώρος, 2003
- 39. Λάππας, Πανεπιστήμιο και φοιτητές, 2004
- 40. Δελβερούδη, Οι νέοι στις κωμωδίες, 2004
- 41. Αγγελοπούλου κ.ά., Παραμύθια, 2004
- 42. Καραμανωλάκης, Ιστορική επιστήμη, 2006
- 43. Τσερές, Μέση Εκπαίδευση στη Λευκάδα, 2006
- 44. Αγγελοπούλου κ.ά, Παραμύθια, 2007
- 45. Κατσάπης, Κοινωνική στορία του ροκ, 2007
- 46. Κώτση, Νοσολογία παιδικών ηλικιών, 2008
- 47. Παπαθανασίου κ.ά., Νεολαία Λαμπράκη, 2008
Προηγούμενη | Επόμενη | Σελίδα: 29 |

4
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟΥ
(Β. Διάταγμα / 20 Μαρτίου 1856)
Κυβέρνηση Δ. Βούλγαρη Υπουργός Χ. Χριστόπουλος
ΔΙΑΤΑΓΜΑ Περί εσωτερικής τάξεως του Διδασκαλείου
ΟΘΩΝ
ΕΛΕΩ ΘΕΟΥ
ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
Έχοντες υπ' όψιν το άρθρο 69 του περί δημοτικών σχολείων νόμου της 6 (18) Φεβρουαρίου 1834, επιτρέπομεν εις τον Ημέτερον επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας εκπαιδεύσεως Υπουργόν να ρυθμίση διά προσωρινού κανονισμού τα περί εσωτερικής τάξεως του Διδασκαλείου.
Εις τον Ημέτερον επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Υπουργόν ανατιθέμεθα την εκτέλεσιν του παρόντος Διατάγματος,
Εν Αθήναις, την 20 Μαρτίου 1856.
ΟΘΩΝ X. ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
Αναδημοσιεύεται από την ΕτΚ, αρ. 18/25 Μαΐου 1856.