18

ΝΕΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ - ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΡΙΖΑΡΕΙΟΥ

ΣΧΟΛΗΣ 1900

(Β, Διάταγμα / 2 Σεπτεμβρίου 1900)

Κυβέρνηση Γ. Θεοτόκη

Υπουργός Σ. Στάης

Περί οργανισμού της Εκκλησιαστικής Ριζαρείου Σχολής

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α' ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Έχοντες υπ' όψει την από 1 Ιανουαρίου 1840 διαθήκην του αοιδίμου Γ, Ριζάρη, ιδρυτού της εν Αθήναις Εκκλησιαστικής Ριζαρείου Σχολής και τας από 10 Ιανουαρίου, 25 Απριλίου και 1 Ιουνίου, του αυτού έτους, προσθήκας αυτής, ομού μετά του από 21 Μαΐου 1841 κωδικέλλου, Προτάσει του Ημετέρου επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Υπουργού απεφασίσαμεν και διατάσσομεν τάδε:

Εγκρίνομεν, ίνα από τούδε ισχύη ο επόμενος εκ 43 άρθρων συγκείμενος οργανισμός της Εκκλησιαστικής Σχολής.

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΡΙΖΑΡΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α' Περί της Σχολής.

Άρθρον 1. Η εν Αθήναις από του έτους 1843 ιδρυμένη "Μάνθου και Γεωργίου των Ριζάριδων Εκκλησιαστική Σχολή" σκοπόν προτίθεται κατά το άρθρ. 72 της Ριζαρείου Διαθήκης, νάχορηγή εις νέους έχοντας τας απαιτουμένας προπαιδευτικας γνώσεις τοιαύτα διδακτικά μέσα, ώστε εις διάστημα πέντε ετών να είναι εις θέσιν να ενδυθώσι το ιερόν σχήμα της ιερωσύνης, γινόμενοι ιερείς μετά την αποπεράτωσιν της πενταετούς σπουδής, ήτις πρέπει να είναι προ πάντων τοιαύτη, ώστε να συντελή και εις την επιστημονικήν μόρφωσιν της νεολαίας διά των εν 76ω άρθρω της Διαθήκης οριζομένων μαθημάτων.

Αναδημοσιεύεται από την ΕτΚ, άρ 210, τχ. A'/6 Σεπτεμβρίου 1900.

Άρθρον 2, Η Σχολή αυτή διοικούμενη κατά τας διατάξεις της διαθήκης και του Κωδικέλλου αυτής, διατελεί κατά την έφεσιν του αοιδίμου αυτής ιδρυτού υπό την εν γένει εφορείαν της Κυβερνήσεως και κέκτηται ιδίαν σφραγίδα, φέρουσαν πέριξ σταυρού την επιγραφήν "Εκκλησιαστική Ριζάρειος Σχολή".

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'

Άρθρον 3. Οι μαθηταί της Σχολής είναι είτε εσωτερικοί είτε εξωτερικοί, οι μεν πρώτοι ενδιαιτώμενοι εν αυτή, ως εν κοινοβίω, και όντες υπότροφοι της Ριζαρείου περιουσίας, ων ο αριθμός δεν δύναται να ήναι κατώτερος των είκοσιν, η υπότροφοι άλλων ειδικών κληροδοτημάτων, η και μονών, η και ιδιοσυντήρητοι, οι δε δεύτεροι, έξωθεν φοιτώντες, απολαύουσι των αυτών μαθητικών δικαιωμάτων προς τους εσωτερικούς, υποβαλλόμενοι και εις τας αυτάς προς τούτους υποχρεώσεις, ως προς την περιβολήν, την εν τη Σχολή φοίτησιν και αναστροφήν αυτών. Ο αριθμός δε των εξωτερικών ορίζεται κατ' έτος υπό του πολυμελούς Συμβουλίου της Σχολής αναλόγως του χώρου των αιθουσών των παραδόσεων αυτής [1].

Άρθρον 4. Όπως γείνη τις δεκτός ως μαθητής εν τη Σχολή οφείλει α') να είναι χριστιανός ορθόδοξος. Πολίται δε Έλληνες οφείλουσι να είναι οι κατά το αρθρ. 101 της Ριζαρείου Διαθήκης εισαγόμενοι υπότροφοι εξ οικογενειών της ελευθέρας Ελλάδος, ως και οι άλλοι εκ της ελευθέρας Ελλάδος υπότροφοι εκ κληροδοτημάτων ρητώς απαιτούτων τούτο β') να έχη συμπεπληρωμένον το δέκατον πέμπτον και να μη έχη υπερβή το εικοστόν έτος της ηλικίας του εξαιρέσει των κληρικών, οίτινες δύνανται να ώσι και πρεσβύτεροι την ηλικίαν μέχρι του τριακοστού το πολύ έτους. Η ηλικία του μη κληρικού πιστούται, ως προς μεν τους εκ γενετής Έλληνας πολίτας, είτε διά ληξιαρχικής πράξεως, είτε διά του μητρώου των αρρένων, ως προς δε τους μη τοιούτους, διά πρωτοκόλλου ενώπιον του αρμοδίου Ελληνικού Προξενείου συνταττομένου και καθ' ο δύο συμπολίται του υποψηφίου μαθητού της Σχολής, ων ο έτερος ιερεύς, θα εμαρτύρουν ενόρκως περί της ηλικίας αυτού, και ως προς εκείνους δε και ως προς τούτους προσεπιβεβαιούται η ηλικία και δι' ιατρικής εξετάσεως γενομένης ενταύθα.

γ') Να είναι υγιής και αρτιμελής το σώμα, επιβεβαιουμένου τούτου διά ιατρικής εξετάσεως.

δ') Νά προσαγάγη πνευματικήν συμμαρτυρίαν εξ ης θα απεδεικνύετο, ότι δεν έχει ήδη υποπέσει εις εκκλησιαστικόν παράπτωμα, αποκλείον αυτόν κατά τους Ιερούς κανόνας εκ του ιερατικού αξιώματος.

ε') Να προσαγάγη τουλάχιστον απολυτήριον Ελληνικού Σχολείου και να υποστή εισιτήριον εξέτασιν ελέγχουσαν την ικανότητα αυτού ίνα καταταχθή εις την α' τουλάχιστον τάξιν της Σχολής. Περί δε των εκ Ζαγορίου υποτρόφων ισχύει το 110 άρθρον της Ριζαρείου Διαθήκης, Ι

στ') Να ομολογήση ενώπιον του επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας εκπαιδεύσεως Υπουργού, παρισταμένων και του Τμηματάρχου του επί των Εκκλησιαστικών τμήματος του Υπουργείου και του διευθυντού της Σχολής, αφού ο τελευταίος ούτος τω παραστήση το μέγεθος και τα βαρέα της εερωσύνης καθήκοντα, ότι αναδέχεται οικεία βουλήσει την υποχρέωσιν να ιερωθή, άμα τη συμπληρώσει της υπό των κανόνων της εκκλησίας οριζόμενης ηλικίας, συνταττομένου επί τούτω πρωτοκόλλου και καταχωριζομένου εν ιδίω βιβλίω, εν ώ προσυπογράφονται ότε ποιούμενος την ομολογίαν και εκείνοι ενώπιον των οποίων γίνεται.

Άρθρον 5, Προκειμένου περί διορισμού υποτρόφων μεταξύ των κεκτημένων ίσα προσόντα και τυχόντων του αυτού βαθμού κατά την εισιτήριον εξέτασιν, προτιμώνται οι ιερόπαιδες και οι ανήκοντες εις οικογενείας παρασχούσας ιδιαιτέρας προς την πατρίδα εκδουλεύσεις.

'Άρθρον 6, Όσοι έκ της ελευθέρας Ελλάδος μέλλουσι να διορισθώσιν υπότροφοι, είτε της Ριζαρείου περιουσίας, είτε ειδικού κληροδοτήματος, είτε μονής τινός του Κράτους, οφείλουσι να παράσχωσι προηγουμένως εγγυησιν διά του νομίμου αντιπροσώπου, καθ' ην αναλαμβάνουσι την υποχρέωσιν, ίνα άποβαλλόμενοι της Σχολής, η αποδεικνυόμενοι άλλως ανίκανοι διά το ιερατικόν αξίωμα, η αποδυόμενοι μετά την αποφοίτησιν εξ αυτής εις αλλότριον του προορισμού αυτής στάδιον, η εν περιπτώσει μη χειροτονίας μέχρι του τριακοστού πέμπτου της ηλικίας αυτών έτους, άποτίσωσι την δι' αυτούς γενομένην δαπάνην, λογιζομένην εις δραχμάς ογδοήκοντα κατά μήνα μετά του νομίμου αυτών τόκου μέχρις εξοφλήσεως. Η υποχρέωσις αύτη αίρεται εξ αιτίας θανάτου, η νόσου η άλλης τινός σωματικής άνικανότητος, ενόρκως πιστοποιουμένης υπό ιατρών. Οι απαρτίζοντες το τριμελές διοικητικόν συμβούλιον της Σχολής κατά την διάρκειαν της υπηρεσίας του όποιου θα εβεβαιούτο η αθέτησις της υποχρεώσεως ταύτης του υποτρόφου, ολιγωρούντες να επιδιώξωσι την είσπραξιν της οφειλής τούτου καθίστανται αυτοί προσωπικώς υπόλογοι κατά το άρθρον 1 του από 20 Δεκεμβρίου 1887 ΑΧΘ' νόμου.

Άρθρον 7, Οι ιδιοσυντήρητοι εσωτερικοί της Σχολής μαθηταί προπληρόνουσι κατά πάσαν τριμηνίαν δρ. 210 εις το ταμείον της Σχολής και προκαταβάλλουσιν εν αρχή εκάστου έτους δραχμάς τριακοσίας ως εγγύησιν του ότι, άμα τη συμπληρώσει της υπό των ιερών κανόνων οριζόμενης ηλικίας, θα ιερωθώσι. Το ολικόν ποσόν των ετησίων τούτων καταβολών επιστρέφεται προς εκείνους των ιδιοσυντηρήτων, οίτινες ήθελον ιερωθή.

Άρθρον 8 [2]. Πάντες οι της Σχολής μαθηταί, οι τε εσωτερικοί και εξωτερικοί, φέρουσι στολήν όμοιόμορφον, ήτοι κάλυμμα της κεφαλής, επιχιτώνιον ποδήρες, ζώνην, περιπόδια, εμβάδας και επενδύτην, τα πάντα μέλανος χρώματος. Επί του περιλαιμίου του επενδύτου αυτών φέρεται ένθεν και ένθεν το στοιχείον Ρ διά μετάξης κυανής κεντημένον.

Άρθρον 9. Η διαμονή και διατήρησις εκάστου μαθητού εν τη Σχολή είναι κυρίως πενταετής. Αλλ' επί μεν των υποτρόφων επιτρέπεται εν μια και μόνη τάξει, να μείνωσιν ούτοι άπροβίβαστοι,, οπότε η μαθητεία αυτών καθίσταται εξαετής, επί δε των ιδιοσυντηρήτων και των εξωτερικών μαθητών επιτρέπεται και η εις πλείονας τάξεις παραμονή αυτών επί δύο το πολύ έτη. Πάς υπότροφος μένων απροβιβαστος και εν άλλη τάξει, αποβάλλεται της Σχολής και υποχρεούται εις την απότισιν της δι' αυτόν γενομένης δαπάνης, αν ούτος έχη παράσχει εγγύησιν. Όστις δε των ιδιοσυντηρήτων και εξωτερικών μαθητών δεν ήθελε προβιβασθή μετά διετή φοίτησιν εν μια τάξει, και ούτος αποβάλλεται και κηρύττεται έκπτωτος παντός δικαιώματος απέναντι της Σχολής.

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'

Μαθήματα διδασκόμενα εν τη Ριζαρείω Σχολή.

Άρθρον 10.

Α' θεολογικά.

α') Ιερά Ιστορία της Π. και Κ. Διαθήκης,

β') Ανάγνωσις Π, και Κ. Διαθήκης,

γ') Ιερά Κατήχησις κατ' εκτασιν,

δ') Εγκυκλοπαιδεία της Θεολογίας,

ε') Εισαγωγή εις την Π. και Κ. Διαθήκην.

στ') Ερμηνεία της Π, Διαθήκης επί του πρωτοτύπου κειμένου εν αντιβολή προς την μετάφρασιν των Ο'.

ζ') Ερμηνεία της Κ. Διαθήκης,

η') Εβραϊκή Αρχαιολογία,

θ') Εκκλησιαστική Ιστορία,

ι') Πατρολογία,

ια') Ανάγνωσις Πατέρων,

ιβ') Δογματική,

ιγ') Χριστιανική Ηθική,

ιδ') Εκκλησιαστική Ρητορική και τα κυριώτατα της Κατηχητικής,

ιε') Ποιμαντική.

ιστ') Λειτουργική,

ιζ') Ιερά Γεωγραφία.

Β' Εγκυκλοπαιδικά.

1. Φιλολογικά

α') Ελληνική γλώσσα,

β') Λατινική "

γ') Εβραϊκή "

δ') Γαλλική γλώσσα.

2. Φιλοσοφικά

α') Ψυχολογία,

β') Λογική.

3. Πραγματικά

α') Θεωρητική Αριθμητική,

β') Γεωμετρία.

γ') Άλγεβρα.

δ') Φυσική Ιστορία

ε') Πειραματική Φυσική και στοιχεία χημείας,

στ') Κοσμογραφία,

ζ') Γενική Ιστορία,

η') Γεωγραφία.

Γ' Τεχνικά

α') Εκκλησιαστική Μουσική,

β') Γυμναστική.

γ') 'ιχνογραφία.

Άρθρον 11, Γενικόν Πρόγραμμα των μαθημάτων της Εκκλησιαστικής Ριζαρείου Σχολής.

A'. Τάξις.

1) Θρησκευτικά,

α') Ιστορία της Παλαιάς Διαθήκης και ανάγνωσις περικοπών Π. Διαθήκης ώραι καθ' εβδομάδα ...................... 2

β') Ιερά Γεωγραφία ................................... 1

γ') Ανάγνωσις Ελλήνων Πατέρων ....................... 2

2) Ελληνικά- Ξενοφώντος Κύρου Ανάβασις, Κύρου Παιδεία, Ελληνικά, Συντακτικόν (αρχή), θέματα, συνθέσεις ..................... 9

3) Λατινικά. Αναγνωστικόν και θεματικόν Λατινικόν εκ του Lhomond, γραμματική και συντακτικόν ............................. 2

4) Γαλλικά ............................................. 3

5) Μαθηματικά. Σύντομος επανάληψις της Πρακτικής Αριθμητικής και Θεωρητική Αριθμητική ................. . ............. 3

6) Ιστορία. Η των Ανατολικών Εθνών συντόμως και η Αρχαία Ελληνική εκτενής ........................................... 2

7) Γεωγραφία. Η της Ελλάδος και της λοιπής Ευρώπης ....... 2

8) Φυσικά, Ζωολογία ................................... 1

27

9) Μουσική Εκκλησιαστική. ............................. 2

10) Καλλιγραφία και ιχνογραφία ........................... 2

11) Γυμναστική. ........................................ 3

Το όλον ............ 34

Β', Τάξις

1) Θρησκευτικά, α') Ιστορία της Κ. Διαθήκης και ανάγνωσις περικοπών εξ αυτής, ώραι καθ' εβδομάδα ............................. 3

β') Ανάγνωσις Ελλήνων Πατέρων ........................ 2

2) Ελληνικά, Λυσίας, Ισοκράτους μικροί λόγοι, Πλουτάρχου βίοι, Ξενοφώντος Απομνημονεύματα, Θουκυδίδου Ιστορικά, Πλάτωνος Κρίτων και Απολογία, Συντακτικόν (τέλος), θέματα, συνθέσεις .......... 9,

3) Λατινικά. Θεματικόν Λατινικόν περί την σύνταξιν, εκ του Γαλατικού πολέμου του Καίσαρος, Κορνήλιος Νέπως, Κικέρωνος Κατιλινιακός. Γραμματική και Συντακτικόν ........................... 2

4) Γαλλικά ............................................ 3

5) Μαθηματικά, Άλγεβρα και Επιπεδομετρία .............. 3

6) Ιστορία. Η Ρωμαϊκή και τα κυριώτατα της Ιστορίας των Ευρωπαϊκών Εθνών ............................................ 2

7) Γεωγραφία. Η των λοιπών Ηπείρων .................... 1

8) Φυσικά. Φυτολογία και Ορυκτολογία και Γεωλογία ......... 2

27

9) Μουσική. Εκκλησιαστική ............................. 2

10) Καλλιγραφία και Ιχνογραφία .......................... 2

11) Γυμναστική ........................................ 3

το όλον ............. 34

Γ', τάξις

1) Εγκυκλοπαιδείας της Θεολογίας, ώραι καθ' εβδομάδα ....... 1

2) Εισαγωγή εις την Π, Διαθήκην .......................... 2

3) Εισαγωγή εις την Κ, Διαθήκην .......................... 2

4) Ερμηνεία της Κ, Διαθήκης ............................. 3

5) Ιερά Κατήχησις κατ' έκτασιν ........................... 2

6) Ανάγνωσις Ελλήνων Πατέρων .......................... 2

7) Ελληνικά. Ισοκράτους μεγάλοι λόγοι, Λυκούργος, Δημοσθένους Φιλιππικός, Ηρόδοτος, Όμηρος. Θέματα, συνθέσεις ............... 8

8) Εβραϊκά ........................................... 2

9) Λατινικά, Λίβιος, Κικέρωνος μεγάλοι λόγοι Συντακτικόν. Θέματα ...................................................... 2

10) Γαλλικά ............................................ 2

11) Μαθηματικά, Άλγεβρα και Επιπεδομετρία ................ 2

12) Ιστορία. Η Βυζαντιακή και η Νεωτέρα Ελληνική ........... 2

13) Φυσικά, Φυσική Πειραματική ........................... 2

32

14) Μουσική. Εκκλησιαστική. .............................. 1

15) Ιχνογραφία ......................................... 1

16) Γυμναστική .......................................... 2

Το όλον ............... 36

Δ', τάξις

1) Εβραϊκή 'Αρχαιολογία, ώραι καθ' εβδομάδα ................ 2

2) Ερμηνεία της Π. Διαθήκης εκ του Εβραϊκού κειμένου εν αντιβολή προς το των Ο' ....................................... 3

3) Ερμηνεία της Κ. Διαθήκης ............................... 2

4) Εκκλησιαστική Ιστορία ............................. 2

5) Εκκλησιαστική Ρητορική και τα κυριώτατα της Κατηχητικής 3

6) Ανάγνωσις Ελλήνων Πατέρων .......................... 2

7) Ελληνικά. Δημοσθένους μεγάλοι λόγοι, Πλάτωνος μεγάλοι διάλογοι, Θουκυδίδου δημηγορίαι, Όμηρος (ανάγνωσις), θέματα, συνθέσεις ....................................................... 8

8) Λατινικά. Κικέρωνος, Τουσκουλανικά, Τάκιτος, Οβίδιος, Θέματα, Λατίνων Πατέρων ανάγνωσις ............................... 3

9) Γαλλικά ............................................. 2

10) Μαθηματικά. Στερεομετρία και Κοσμογραφία .............. 2

11) Φυσικά. Φυσική πειραματική και στοιχεία χημείας .......... 2

12) Ψυχολογία. Εμπειρική ............................... 1

32

13) Μουσική Εκκλησιαστική .............................. 1

14) Καλλιγραφία και Ιχνογραφία ........................... 1

15) Γυμναστική .........................................__2

Το όλον ............ .36

Ε', τάξις

ώραι καθ' εβδομάδα 1) Ερμηνεία Π, Διαθήκης εκ του εβρ. κτλ. ως εν τη Δ', τάξει, .... 2

2) Ερμηνεία Κ. Διαθήκης ................................. 2

3) Εκκλησιαστική Ιστορία ................................ 3

ΣΙΙΜ. Ι. Προ της ερμηνείας εκάστου είδους συγγραφέων η ποιητών η μετ' αυτήν διδάσκονται τα προσήκοντα γραμματολογικά.

ΣΗΜ. 2. Αι ώραι της διδασκαλίας των άνω μαθημάτων φαίνονται και εν τω προσηρτημένω τω παρόντι Διατάγματι ωρολογίω.

4) Πατρολογία ........................................... 2

5) Δογματική ..... 3

6) Χριστινική Ηθική .................................... 2

7) Λειτουργική ........................................ 2

8) Όμιλητικον Φροντιστήριον και Ανάγνωσις Εκκλησιαστικών

Ρητόρων .................................................. 3

9) Ποιμαντική .......................................... 2

10) Ανάγνωσις Δογματικών Πατέρων ....................... 2

11) Ελληνικά; Δραματικοί ποιηταί. Όμηρος (Ανάγνωσις) ...... 6

12) Λατινικά. Ουϊργίλιος και Οράτιος, Ανάγνωσις Λατίνων Πατέρων ......... 3

13) Γαλλικά ............................................ 2

14) Λογική ............................................. 1

15) Γυμναστική ......................................... 1

Το όλον ................ 36

'Άρθρον 12. Έδραι της Σχολής ορίζονται αι εξής:

α') η της Εισαγωγής εις την Π. Διαθήκην μετά της διδασκαλίας της Εβραϊκής γλώσσης, της ερμηνείας της Π. Διαθήκης και της Έβρα'ίκής Αρχαιολογίας και Ιεράς Γεωγραφίας·

β') η της Εισαγωγής εις την Κ. Διαθήκην και της Ερμηνείας ταύτης.

γ') η της Εκκλησιαστικής Ιστορίας και Πατρολογίας·

δ') η της Δογματικής και Ηθικής'

ε') η της Ιεράς Ιστορίας και της αναγνώσεως της Αγίας Γραφής, της Εγκυκλοπαίδειας της θεολογίας, της Εκκλησιαστικής Ρητορικής και Κατηχητικής και της Λειτουργικής'

στ') η της Ιεράς Κατηχήσεως και Ποιμαντικής, η ανατιθέμενη τω εκάστοτε Διευθυντή της Σχολής'

ζ'-ι') αι των Ελληνικών και Λατινικών, της ιστορίας των Ανατολικών Εθνών και των Ελλήνων, και των Φιλοσοφικών·

ια') η της Γαλλικής γλώσσης και της Ιστορίας των Ρωμαίων και των Ευρωπαϊκών Εθνών

ιβ') η των φυσικομαθηματικών·

ιγ') η της Εκκλησιαστικής Μουσικής

ιδ') η της Γυμναστικής, και

ιε') η της Ιχνογραφίας.

Άρθρον 13. Οι καθηγηταί της Σχολής διαιρούνται εις τακτικούς και επίτιμους και οι μεν τακτικοί διδάσκουσι 12-16 ώρας καθ' εβδομάδα οι δε επίτιμοι 7-11 ώρας. Εξαίρεσις γίνεται διά τους επίτιμους καθηγητάς των τεχνικών μαθημάτων, οίτινες δύνανται να διδάξωσι και έλαττον των ωρών τούτων

34

και δη και επί επιμισθίω. Των καθηγητών της Σχολής οι διδάσκοντες και εν τω Εθνικώ Πανεπιστημίω έχουσι βαθμόν και μισθόν επιτίμου καθηγητού,

Άρθρον 14. Από της πρώτης μέχρι της πέμπτης τάξεως οι μαθηταί οφείλουσι να αποστηθίζωσι εκλεκτά τεμάχια ελλήνων συγγραφέων, ιδία Πατέρων και Διδασκάλων της Εκκλησίας και κατ' εξοχήν ψαλμούς και προφητείας εκ των μάλλον εύχρηστων εν τη εκκλησία προς δε διάφορα μέρη της Καινής Διαθήκης.

Άρθρον 15. Τα καθέκαστα των ερμηνευτέων και αναγνωστέων βιβλίων της Παλαιάς και Κ. Διαθήκης, Ελλήνων και Λατίνων συγγραφέων και Πατέρων και Διδασκάλων της Εκκλησίας και Γάλλων συγγραφέων, εντός πάντοτε των ορίων του εν άρθρω 12 γενικού προγράμματος, θα κανονίζονται εκάστοτε διά του ενιαυσίου προγράμματος, όπερ συνταττόμενον υπό του 'συλλόγου των καθηγητών, θα υποβάλληται διά του Διοικητικού Συμβουλίου εις την έγκρισιν του επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Ημετέρου Υπουργού.

Άρθρα ακροτελεύτια

Άρθρον. 41, Τα καθέκαστα των αφορώντων εις την δίαιταν των υποτρόφων εν τη Σχολή εις την προς αλλήλους διαγωγήν των μαθητών και την πειθαρχίαν αυτών, ως και εις τα παραδοτέα καθ' εξαμηνίαν μαθήματα, ορίζονται δι' ιδιαιτέρου κανονισμού και διά των εκάστοτε προγραμμάτων υποβαλλομένων υπό των Εκτελεστών της διαθήκης του αειμνήστου Γ. Ριζάρη εις την έγκρισιν του επί των Εκκλησιαστικών Ημετέρου Υπουργού.

Άρθρον 42: Ο παρών οργανισμός τίθεται εν ισχύι από του ενεστώτος σχολικού έτους 1900-1901.

Άρθρον 43. Ανακαλούνται τα από 25 Ιανουαρίου 1843, 7 Οκτωβρίου 1867, 14 Σεπτεμβρίου 1883, 19 Μαρτίου 1886, 31 Αυγούστου 1891, 2 8βρίου 1893, 3 Δεκεμβρίου 1893, 21 Σεπτεμβρίου 1894, 9 Σεπτεμβρίου 1897, 20 8βρίου 1897, 13 Νβρίου 1897 και 30 Νοεμβρίου 1897 Βασιλικά Διατάγματα.

Εις τον Ημέτερον επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Υπουργόν ανατίθεται η δημοσίευσις και εκτέλεσις του Διατάγματος τούτου.

Εν Αθήναις τη 2 Σεπτεμβρίου 1900

Εν ονόματι του Βασιλέως Το Υπουργικόν Συμβούλιον Γ. Ν. ΘΕΟΤΟΚΗΣ, A, ΡΩΜΑΝΟΣ, Α. Ν. ΣΙΜΟΠΟΥΛΟΣ, Σ. Ε. ΣΤΑΗΣ, Ν. ΤΣΑΜΑΔΟΣ, Β. ΒΟΥΔΟΥΡΗΣ Ο επί των Εκκλησιαστικών κλπ. Υπουργός Σ. Ε. ΣΤΑΗΣ

Ακριβές αντίγραφον Αθήναι 14 Αυγούστου 1900.

Ο Γραμματεύς του Συμβουλίου και α.α.

(υπογραφή)

[1]

Άρθρον 3, Οι μαθηταί της Σχολής είναι είτε εσωτερικοί, είτε εξωτερικοί, αλλ' ούτοι εκ του κλήρου της ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας (πρεσβύτεροι, διάκονοι και μοναχοί), οι μεν πρώτοι ενδιαιτώμενοι εν αύτη ως εν κοινοβίω και όντες υπότροφοι της Ριζαρείου περιουσίας, ων ο αριθμός δεν δύναται να είναι, κατά την Ριζάρειον διαθήκην, κατώτερος των είκοσιν, η υπότροφοι άλλων ειδικών κληροδοτημάτων η και μονών, η και ιδιοσυντήρητοι, οι δε δεύτεροι, εκ του κλήρου, έξωθεν φοιτώντες απολαύουσι των αυτών μαθητικών δικαιωμάτων προς τους εσωτερικούς, υποβαλλόμενοι και εις τας αυτάς προς τούτους υποχρεώσεις ως προς την εν τη Σχολή φοίτησιν και αναστροφήν αυτών. Ο αριθμός δε των εξωτερικών κληρικών τούτων μαθητών ορίζεται κατ' έτος υπό του Πολυμελούς συμβουλίου της Σχολής, αναλόγως του χώρου των αιθουσών των παραδόσεων.

[Β. Διάταγμα / 12 Ιουλίου 1903, ΕτΚ, αρ. 163, τχ. A'/15 Ιουλίου 1903]

Άρθρον 3. Οι μαθηταί της σχολής είτε είνε εσωτερικοί, είτε εξωτερικοί, αλλ' ούτοι εκ του κλήρου της ορθοδόξου ανατολικής εκκλησίας (πρεσβύτεροι, διάκονοι, μοναχοί) η τέκνα συμβούλων και καθηγητών της σχολής, οι μεν πρώτοι (οι εσωτερικοί) ενδιαιτώμενοι εν αυτή ως εν κοινοβίω και όντες υπότροφοι της Ριζαρείου περιουσίας, ων ο αριθμός δεν δύναται να είνε κατά την Ριζάρειον διαθήκην κατώτερος των είκοσιν, η υπότροφοι άλλων ειδικών κληροδοτημάτων η και ιδιοσυντήρητοι, οι δε δεύτεροι έξωθεν φοιτώντες, απολαύουσι των αυτών μαθητικών δικαιωμάτων προς τους εσωτερικούς., υποβαλλόμενοι και εις τας αυτάς προς τούτους υποχρεώσεις ως προς την εν τη σχολή φοίτησιν και ανατροφήν αυτών. Ο αριθμός των εξωτερικών τούτων μαθητών ορίζεται κατ' έτος υπό του πολυμελούς συμβουλίου της σχολής, αναλόγως του χώρου των αιθουσών των παραδόσεων.

[Β. Διάταγμα / 21 Ιανουαρίου 1906, ΕτΚ, αρ. 22, τχ. Α'/23 Ιανουαρίου 1906]

[2]

Άρθρον 8. Οι μαθηταί της Σχολής φέρουσι στολήν όμοιόμορφον, ήτοι κάλυμμα της κεφαλής, επιχιτώνιον ποδήρες, ζώνην, περιπόδια, εμβάδας, και επενδύτην, τα πάντα μέλανος χρώματος. Επί του περιλαιμίου του επενδύτου αυτών φέρεται ένθεν και ένθεν το στοιχ. Ρ διά μετάξης κυανής κεντημένον.

[B. Διάταγμα / 12 Ιουλίου 1903, ΕτΚ, αρ. ι63, τχ. Α'/ι5 Ιουλίου 1903]

[3] ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 1902-1903

"Πρόγραμμα των εν τη Εκκλησιαστική Ριζαρείω Σχολή κατά το σχολικον έτος 1902-1903 διδαχθέντων μαθημάτων":

Τάξις Α'.

Αναδημοσιεύεται από το: Ράδος [ο.π., Δ2 ], Μέρος Δέκατον Τρίτον. Πρόγραμμα των μαθημάτων διά το σχολικόν έτος 1902-1903 (μετά τη σ. 510).

Τάξις Β'.

Ο Διευθυντής

Αθήναι, τη 10 Σεπτεμβρίου 1902.   ΠΕΝΤΑΠΟΛΕΩΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ

19

ΣΥΣΤΑΣΗ ΙΕΡΑΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΤΗΝ ΑΡΤΑ

(Β, Διάταγμα / 9 Ιουνίου 1903)

Κυβέρνηση Θ. Δηλιγιάννη

Υπουργός Κ. Μαυρομιχάλης

Περί συστάσεως Ιερατικής Σχολής εν Άρτη και περί οργανισμού αυτής

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α' ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Έχοντες υπ όψει το 1 άρθρον του ,ΤΞΖ' νόμου περί Ιερατικών σχολείων, μετά γνωμοδότησιν της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος και κατά πρότασιν του Ημετέρου επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Υπουργού διατάσσομεν τάδε'

Συνιστάται Ιερατική Σχολή εν Άρτη, ης ο οργανισμός είνε ο επόμενος.

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΤΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΑΡΤΗΣ

Περί της Σχολής

Άρθρον 1. Έδρα της σχολής ορίζεται η πόλις Άρτα και κατάστημα, εν ω θα λειτουργή αύτη, είνε το μέγαρον της Αρχιεπισκοπής μετά της περιοχής αυτής.

Άρθρον 2. Η σχολή αυτή διατελεί υπό την άμεσον διεύθυνσιν του Υπουργείου των Εκκλησιαστικών κλπ, και υπό την επιτήρησιν της Ιεράς Συνόδου και του οικείου Αρχιεπισκόπου, κέκτηται δε σφραγίδα ιδίαν φέρουσαν πέριξ Σταυρού την επιγραφήν "Ιερατική Σχολή Άρτης".

Άρθρον 3, Οι μαθηταί. της Σχολής είνε εξωτερικοί, ο δε αριθμός αυτών ορίζεται κατ' έτος υπό της εφορευτικής Επιτροπής αναλόγως του χώρου των αιθουσών των παραδόσεων αυτής.

Άρθρον 4, Όπως γίνη τις δεκτός εν αυτή, απαιτείται να είνε·

α') Έλλην, τέκνον γονέων του ορθοδόξου ανατολικού δόγματος.

β') Να έχη ηλικιαν ούτε κατωτέραν των 28, ούτε ανωτέραν των 35 ετών.

Αναδημοσιεύεται από την ΕτΚ, άρ 128, τχ A' /13 Ιουνίου 1903

γ') Να είνε υγιής και αρτιμελής το σώμα.

δ') Να έχη ενδεικτικόν μεν της β' τάξεως του γυμνασίου ο μέλλων να χειροτονηθή διά την πόλιν Άρτης η δι' άλλην πρωτεύουσαν Νομού, ατρολυτήριον δε σχολαρχείου ο διά πρωτεύουσαν επαρχίας η δήμου β' τάξεως και απολυτήριον δε του δημοτικού σχολείου ο δι' ενοριακήν εκκλησίαν κώμης η χωρίου, να ομολογήση δε ενώπιον του Αρχιεπισκόπου, του Νομάρχου και του Διευθυντού της σχολής, ότι αναδέχονται οικεία βουλήσει να ιερωθώσι, συντασσομένου επί τούτω πρωτοκόλλου προσυπογραφομένου υπό του ομολογούντος και εκείνων ενώπιον των οποίων γίνεται η ομολογία.

Άρθρον 5. Εν τη σχολή γίνονται δεκτοί και όσοι των ήδη τεταγμένων εις τον εκκλησιαστικόν κλήρον εισί δεκτοί μαθήσεως. Προσέτι δεκτοί γίνονται και οι έξωθεν ερχόμενοι προς φοίτησιν.

Άρθρον 6. Πάντες οι της σχολής μαθηταί φέρουσι στολήν όμοιόμορφον, ήτοι κάλυμμα της κεφαλής (σκουφάκι), ιμάτιον και επενδύτην μέλανος χρώματος και ποδήρεις. Επί του περιλαιμίου του επενδύτου αυτών φέρεται ένθεν μεν το στοιχείον "Ι", ένθεν δε το στοιχείον "Σ", διά μετάξης κυανής κεντημένα.

Άρθρον ,7. Η εν τη Σχολή εκπαίδευσις εκάστου; μαθητού είνε διετής. .Άρθρον 8, Μαθήματα διδασκόμενα. Η διδασκαλία των εν τη σχολή παιδευομένων διαιρείται εις εκκλησιαστικήν και κοσμικήν και την μεν εκλησιαστικήν διδασκαλίαν αποτελούσι

α') Η Ιερά Κατήχησις συντόμως και διεξοδικώς.

β') Η Ιερά Ιστορία ωσαύτως.

γ') Η Εκκλησιαστική Ιστορία.

δ') Η Ερμηνεία των θείων γραφών.

ε') Η γεωγραφία των αγίων τόπων, στ') Η Εκκλησιαστική μουσική.

Την δε κοσμικήν διδασκαλίαν αποτελούσιν

α') Η σπουδή της αρχαίας ελληνικής γλώσσης εκ των θείων πατέρων της Εκκλησίας και εξ ελλήνων συγγραφέων.

β') Η ιστορία της Ελλάδος και

γ') Η αριθμητική.

Άρθρον 9. Η έκτασις της διδακτέας ύλης και ο προσδιορισμός αυτής θα κανονίζηται εκάστοτε διά του ενιαυσίου προγράμματος υπό των διδασκόντων εν τη σχολή αναλόγως της κατηγορίας εις ην ανήκουσιν οι μαθηταί, οίτινες ανήκουσιν εις τρεις κατηγορίας, ως το από 15 Μαρτίου ε,έ. Β. διάταγμα διακελεύεται, πλην της πρώτης κατηγορίας, της αφορώσης τας πόλεις Αθηνών και Πειραιώς, μη περιλαμβανομένης ενταύθα.

Εις τον αυτόν επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Ημέτερον Υπουργόν ανατίθεται η δημοσίευσις και εκτέλεσις του διατάγματος τούτου.

Εν Αθήναις τη 9 Ιουνίου 1903

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Ο Υπουργός Κ. Π. ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ

20 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΡΙΖΑΡΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ 1906

(Β, Διάταγμα / 21 Ιανουαρίου 1906)

Κυβέρνηση Γ. Θεοτόκη

Υπουργός Α. Στεφανόπουλος

Περί τροποποιήσεως τον προγράμματος των μαθημάτων της Εκκλησιαστικής Ριζαρείου Σχολής

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Α'

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Κατά πρότασιν του Ημετέρου επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Υπουργού, διατάσσομεν τάδε'

Το πρόγραμμα των μαθημάτων της Εκκλησιαστικής Ριζαρείου Σχολής τροποποιείται εν τοις εξής:

Εν τη τρίτη τάξει

Ελαττούται κατά μίαν ώραν καθ' εβδομάδα η διδασκαλία,

α') της εισαγωγής εις την Π. Διαθήκην,

β') της εισαγωγής εις την Καινήν Διαθήκην και

γ') της ερμηνείας της Κ. Διαθήκης.

Εν τη τετάρτη τάξει

Ελαττούται κατά μίαν ώραν καθ' εβδομάδα η διδασκαλία,

α') της εβραϊκής αρχαιολογίας,

β) της Κατηχητικής (καταργουμένης ουτω) και

γ') των Ελληνικών.

Εν τη πέμπτη τάξει

Ελαττούται κατά μίαν ώραν καθ' εβδομάδα, η διδασκαλία των Λατινικών. Εις τον αυτόν Ημέτερον Υπουργόν ανατίθεται, η δημοσίευσις και εκτέλεσις του διατάγματος τούτου.

Εν Αθήναις τη 21 Ιανουαρίου 1906

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Ο Υπουργός

A. ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

Αναδημοσιεύεται από την ΕτΚ, αρ. 22, τχ. Α'/23 Ιανουαρίου 1906.

21

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΡΙΖΑΡΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ 1907

(Β. Διάταγμα / 7 Φεβρουαρίου 1907)

Κυβέρνηση Γ. Θεοτόκη

Υπουργός Α. Στεφανόπουλος

Περί τροποποιήσεως άρθρων τον εν ισχύι οργανισμού της Εκκλ. Ριζαρείου Σχολής

ΓΕΩΡΓΙΟΣ A'

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΕΛΛΝΩΝ

Προτάσει του Ημετέρου επί των Εκκλησιαστικών και της Δημοσίας Εκπαιδεύσεως Υπουργού, διατάσσομεν τάδε:

A') Εκ του άρθρου 10ου του εν ισχύι οργανισμού της Εκκλ. Ριζαρείου Σχολής, περί των μαθημάτων των διδασκομένων εν αυτή, αφαιρείται μεν η Εγκυκλοπαιδεία της Θεολογίας (Κεφ. A', έδάφ. δ'), προστίθεται δε η Γεωπονία (πρακτική) εν κεφαλαίω Γ', ως εδάφιον δ'.

Β') To εν άρθρω 11ω Γενικόν πρόγραμμα των μαθημάτων της Εκκλησιαστικής Ριζαρείου Σχολής και το εν τέλει αυτού προσηρτημένον Ωρολόγιον κανονίζομεν ως εξής:

Άρθρον 11ον

Ταξις Α'

Ώραι καθ' εβδομάδα

1) Θρησκευτικά· α') Ιστορία της Παλαιάς Διαθήκης ............... 1

β') Ιερά Γεωγραφία ...................................... 1

γ') Ανάγνωσις Ελλήνων Πατέρων .......................... 1

2) Ελληνικά. Ξενοφώντος Κύρου Ανάβασις, Κύρου Παιδεία, Ελληνικά, Συντακτικόν (αρχή), θέματα, συνθέσεις ...................... 9

3) Λατινικά. Αναγνωστικόν και θεματικόν Λατινικόν, εκ του Lhomond, Γραμματική και Συντακτικόν ............................ 2

Αναδημοσιεύεται από την ΕτΚ, αρ. 29, τχ. Α'/14 Φεβρουαρίου 1907.